صلوات شعبانیه

بِسمِ اللٰهِ الرّحمٰنِ الرّحيم

اَللٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمّدٍ و آلِ مُحَمّدٍ 

خداوندا بر محمّد و آل محمّد درود فرست

شَجَرَةِ النُّبُوَّة و مَوضِعِ الرِّسالَة و مُختَلَفِ المَلائِكة و مَعدِنِ العِلم و أهلِ بَيتِ الوَحى

آنان که درخت نبوّتا‌ند و جایگاه رسالت و محلّ رفت‌و‌آمد فرشتگان و معدن علم و خاندان وحی.

اللٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمّدٍ و آلِ مُحَمّد الفُلك الجاريةِ في اللُّجَجِ الغامِرَة

خداوندا بر محمّد و آل محمّد درود فرست ؛آنان که کشتی روان‌اند در دریاهای متلاطم و خروشان

يأمَنُ مَن رَكبَها و يغرَقُ مَن تَرَكها

هرکه بر آن کشتی سوار شود ایمن است و هرکه آن را رها کند غرق شود

صلوات شعبانیه

مناجات شعبانیه

بِسمِ اللَهِ الرّحمٰنِ الرّحيم

اللَهُمَّ صَلِّ عَلىٰ محمدٍ و آلِ محمد

بارالٰها، بر محمد و آل محمد درود فرست

و اسمَع دُعائي إذا دَعَوتُك و اسمَع نِدائي إذا نادَيتُك

و دعای مرا بشنو چون تو را بخوانم و ندای مرا بشنو آن‌گاه که تو را صدا زنم

و أقبِل عَلَىَّ إذا ناجَيتُك فَقَد هَرَبتُ إلَيك

و به من توجه فرما آنگاه که با تو نجوا کنم چرا که من به‌سوی تو گریخته‌ام

و وَقَفتُ بَينَ يدَيكَ مُستَكينًا لَكَ مُتَضَرِّعًا إلَيك

و در پیشگاه تو ایستاده‌ام درحالی‌که به درگاهت ذلیلانه زاری و تضرّع می‌کنم

راجيا لِما لَدَيكَ ثَوابي و تَعلَمُ ما في نَفسي

و در حالی‌که به پاداش خیری که نزد توست امید دارم و از دلم آگاهی

و تَخبُرُ حاجَتي و تَعرِفُ ضَميري و لا يخفىٰ عَلَيكَ أمرُ مُنقَلَبي وَ مَثواىَ

و از حاجتم باخبری و نهانم را می‌دانی و امر بازگشت به آخرت و منزلگاه ابدی‌ام بر تو پوشیده نیست

و ما أُريدُ أن أُبدِئَ بِهِ مِن مَنطِقي و أتَفَوَّهُ بِهِ مِن طَلِبَتي

و آنچه را می‌خواهم به زبان آرم از تو مخفی نیست و آنچه را می‌خواهم از خواهش خویش بازگو کنم، از تو پنهان نیست

و أرجوهُ لِعاقِبَتي و قَد جَرَت مَقاديرُكَ عَلَىَّ يا سَيدي فيما يكونُ مِنّي إلىٰ آخِرِ عُمري

و آنچه را برای حسن عاقبتم به تو امید بسته‌ام، بر تو پوشیده نیست؛ چراکه ــ ای سرور من ــ حکم تقدیر از سوی تو، دربارۀ آنچه از من تا آخر عمرم سر می‌زند، بر من جاری شده‌ است

مِن سَريرَتي و عَلانيتي و بِيدِكَ لا بيدِ غَيرِكَ زيادَتي و نَقصي و نَفعي و ضَرّي

در هر آنچه در نهان و آشکار از من سرمی‌زند و همۀ فزونی و کاستی، و سود و زیانِ من، تنها به‌دست توست، نه غیرِ تو.

مناجات شعبانیه

اعمال ماه شعبان و اهمیت آن

مقالۀ پیش‌رو، در مقام بیان اهمیت ماه شعبان و ویژگی‌های آن است که برگرفته از سخنان حضرت علاّمه آیت‌اللَه سیدمحمدحسین حسینی طهرانی و حضرت آیت‌اللَه سیّد محمدمحسن حسینی طهرانی رضوان‌اللَه‌علیهما می‌باشد.

 پیغمبر اکرم صلی‌اللَه‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمودند:

رجبٌ شهرُ اللَه، و شعبانُ شَهری، و رمضانُ شَهرُ أُمَّتی.1

«رجب ماه خداست، شعبان ماه من و رمضان ماه امّت من است.»

ماه شعبان، ماه دعوت الهی

 آمدن ماه شعبان به این معناست که دوباره برای ما دعوت‌نامۀ الهی آمده است و پروردگار به انسان می‌گوید: دوباره ما تو را دعوت کردیم و اگر خودت نیامدی و پای این سفره ننشستی، دیگر به خودت مربوط است؛ ما دعوت را فرستادیم: و مَوائِدَ المُستَطعِمينَ مُعَدَّة!2 كارت هم فرستاده‌اند؛ همان دعوت انبياء و ائمه! و همۀ اين رواياتى كه داريم، كارت‌های دعوت است كه براى ما فرستاده‌اند.

آمادگی پیدا کردن برای ورود به ماه شعبان

 بزرگان دستور می‌دادند كه براى ورود به اين اَشهُرِ مباركه (ماه رجب و شعبان‌ و رمضان) از قبل خودتان را آماده كنيد تا قلبتان براى وفود در اين ماه آماده باشد.3

 آمادگى اين است كه انسان وقتى می‌خواهد وارد ماه رجب و شعبان بشود قلب خودش را بگذارد روى دستش و بگويد: «خدايا اين قلب من! هرچه مى‌خواهى خودت در آن بريز و وارد کن! آنچه براى من لازم است خودت در آن بريز، نه آن چيزى كه من مى‌خواهم؛ [زیرا آگاه نیستم] آن چيزى كه من می‌دانم، آيا به صلاح من است؟ براى من مفيد است؟ موجب سدّ راه من نيست؟» آن‌وقت این می‌شود آمادگی. اگر اين‌طور شد، بسیار خب! خدا هم كه بخيل نيست!4

ویژگی‌های ماه شعبان

 ماه شعبان یک جنبۀ خاصی دارد که طبق بعضى از آثار و احاديث، رسول خدا صلى‌اللَه‌عليه‌و‌آله دربارۀ آن فرموده‌اند: «شعبان متعلق به من است.»5 خصوصيت اين ماه اين است كه در آن بهاء و عظمت نزولاتِ الهى توأم با يك نوع نشاط و سرور و فرح و انبساط است. اين قضيه در ماه رجب نيست، در ماه رمضان هم به يك نحو ديگر است. ماه رمضان، ماه رحمت است و انسان اين را احساس می‌کند؛ در ماه رجب هم جنبۀ توحيدى غلبه دارد؛ اما ماه شعبان ماهى است كه در عين اينكه جنبۀ روحانيش خيلى شديد است، توأم با يك نوع حالت انبساط روح و اِنشراحِ صدر و بشاشَت است كه اقتضاى تعلق اين ماه به نفس رسول‌اللَه صلى‌اللَه عليه‌و‌آله هم، همين كيفيت است. چنان‌که از بعضى بزرگان نقل شده است که همان حال‌و‌هوایى كه در چنین زمینه‌هایی براى آنها پيش می‌آمد، آنها در ماه شعبان اين مطلب را احساس مى‌كردند و تعلقش را به نفس آن حضرت كاملاً درمی‌یافتند.

اعمال ماه شعبان و اهمیت آن

ادعیۀ ماه رجب: دعای تعقیب نماز (یا من ارجوه لکل خیر)

امام صادق عليه السلام فرمودند: در هر روز از رجب در صبح و شام پس از نمازهاي روز و شب بگو:

بِسمِ اللَهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيم

يا مَن أرجوهُ لِكلِّ خَير

ای آنکه هر خیری را از او امید دارم

و آمَنُ سَخَطَهُ عِندَ كلِّ شَرّ

و در هر شرّی از غضب او احساس ایمنی می‌کنم

يا مَن يعطِى الكثيرَ بِالقَليل

ای آن که در مقابل اندک بسیار می‌بخشد

يا مَن يعطِى مَن سَألَه

ای آن که به هرکه از او بخواهد عطا می‌کند

يا مَن يعطِى مَن لَم يسألهُ و مَن لَم يعرِفهُ تَحَنُّناً مِنهُ و رَحمَة

ای آن که به آن ‌کس که از او نخواسته و آن که او را نشناسد نیز از روی عطوفت و رحمتش عطا می‌کند

أعطِنِى بِمَسألَتِى إياك جَميعَ خَيرِ الدُّنيا و جَميعَ خَيرِ الآخِرَة

بر من که دستِ نیاز به‌سوی تو برداشته‌ام همۀ خیر دنیا و همۀ خیر آخرت را عنایت کن

و اصْرِف عَنّى بِمَسألَتى إياك جَميعَ شَرِّ الدُّنيا و شَرِّ الآخِرَة

و به درخواستم از تو، همۀ شرّ دنیا و آخرت را از من دور گردان

فَإنَّهُ غَيرُ مَنقوصٍ ما أعطَيت

چرا که آنچه عطا کنی کم نگردد

و زِدنى مِن فَضلِك يا كريم

و از احسانت بر من بیفزای، ای کریم!

 «راوي گفت: امام صادق عليه السلام مَحاسنِ (موهاي صورت) شريف خود را در پنجۀ چپ گرفت و همراه با حركت دادنِ انگشتِ اشارۀ دستِ راست اين دعا را با حال درماندگي و زاري خواند:»

يا ذا الجَلالِ والإكرامِ يا ذا النَّعماءِ و الجود

ای صاحب جلالت و بزرگی، ای صاحب نعمت‌ها و جود و سخاوت

يا ذا المَنِّ و الطَّولِ حَرِّم شَيبَتي عَلَى النّار

ای صاحب عطا و بخشندگی، موی سپیدم را بر آتش حرام گردان.

ادعیۀ ماه رجب: دعای تعقیب نماز (یا من ارجوه لکل خیر)

ادعیۀ ماه رجب: دعای امام صادق علیه السلام (خاب الوافدون)

بِسمِ اللَهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيم

خابَ الوافِدونَ عَلَىٰ غَيرِك

آنان که بر غیرِ تو وارد شدند ناکام شدند

و خَسِرَ المُتَعَرِّضونَ إلّا لَك

و آنان که به غیرِ تو روی آوردند زیان دیدند

و ضاعَ المُلِمّونَ إلّا بِك

و آنان که به درگاهِ غیرِ تو فرود آمدند تباه گشتند

و أجدَبَ المُنتَجِعونَ إلّا مَنِ انتَجَعَ فَضلَك

، و آنان که از غیرِ فضلِ تو طلب کردند، بی‌برگ‌و‌نوا شدند

بابُك مَفتوحٌ لِلرّاغِبينَ

درب رحمتت بر مشتاقان باز است

و خَيرُك مَبذولٌ لِلطّالِبين

و خیر تو به جویندگان عطا شده است

و فَضلُك مُباحٌ لِلسّائِلينَ

و فضل و احسانت بر درخواست‌کنندگان مباح است

و نَيلُك مُتاحٌ لِلآمِلين

و وصالِ تو برای آرزومندان میسّر و مهیّاست

و رِزقُك مَبسوطٌ لِمَن عَصاك

و خانِ روزی‌ات [حتی] برای آنکه نافرمانی‌ات کرده گسترانیده شده

و حِلمُك مُعتَرِضٌ لِمَن ناواك

و بردباری‌ات بر آنکه به دشمنی‌ات برخواسته شامل است

عادَتُك الإحسانُ إلَى المُسيئين

احسان و نیکی به بدکاران، روش و عادت توست

و سَبيلُك الإبقاءُ عَلَى المُعتَدين

و مدارا با متجاوزان شیوۀ توست

اللٰهُمَّ فاهدِنِى هُدَى المُهتَدينَ

پس خداوندا، مرا به راهِ رَه‌یافتگانْ رهنمون شو

و ارزُقنِى اجتِهادَ المُجتَهِدين

و تلاش سختکوشان را روزی‌ام فرما!

و لا تَجعَلنِى مِنَ الغافِلينَ المُبعَدينَ

و مرا از غافلانِ رانده از درگاهت قرار مده

و اغفِر لِى يومَ الدّين

و در روز جزا مرا بیامرز!

ادعیۀ ماه رجب: دعای امام صادق علیه السلام (خاب الوافدون)

ادعیۀ ماه رجب: دعای امام صادق علیه السلام (اللهم انی اسئلک صبر الشاکرین لک)

بِسمِ اللَهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيم

اللٰهُمَّ إنّى أسأَلُك صَبرَ الشّاكرينَ لَك

باراِلٰها، صبر شاکرانت را از تو تقاضا دارم

و عَمَلَ الخائِفينَ مِنك

و عمل خداترسان را از تو طلب می‌کنم

و يقينَ العابِدينَ لَك

و یقین عبادت‌کنندگانت را از تو خواهانم

اللٰهُمَّ أنتَ العَلىُّ العَظيمُ

خداوندا، تویی والامرتبه و بزرگ

و أنا عَبدُك البائِسُ الفَقير

و منم بندۀ بی‌نوا و نیازمند تو

أنتَ الغَنىُّ الحَميدُ

تویی بی‌نیاز و ستوده

و أنا العَبدُ الذَّليل

و منم بندۀ خوار

اللٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ و آلِهِ

پروردگارا، بر محمّد و آل او درود فرست

و امنُن بِغِناك عَلىٰ فَقرى

و با بی‌نیازی‌ات بر نیازمندی‌ام منّت گذار

و بِحِلمِك عَلىٰ جَهلى

و با بردباری‌ات بر جهلم منّت گذار

و بِقوَّتِك عَلىٰ ضَعفى

و با توانگری‌ات بر ناتوانی‌ام منّت گذار

يا قَوىُّ يا عَزيز

ای توانگر و باعزّت

اللٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ و آلِهِ الأوصياءِ المَرضيين

بارِالٰها، بر محمد و آل او ـ آن اوصیای پسندیده ـ درود فرست

و اكفِنى ما أهَمَّنى مِن أمرِ الدُّنيا و الآخِرَةِ

و مهمّاتِ امور دنیا و آخرتم را کفایت فرما

يا أرحَمَ الرّاحِمين.

ای مهربان‌ترین مهربانان!

ادعیۀ ماه رجب: دعای امام صادق علیه السلام (اللهم انی اسئلک صبر الشاکرین لک)

ادعیۀ ماه رجب: دعای امام زین العابدین (یا من یملک حوائج السائلین)

بِسمِ اللَهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيم

يا مَن يملِك حَوائِجَ السّائِلينَ و يعلَمُ ضَميرَ الصّامِتين

ای آن که حاجت نیازمندان به‌دست اوست، و از درونِ خاموشان خبر دارد.

لِكلِّ مَسألَةٍ مِنك سَمعٌ حاضِرٌ و جَوابٌ عَتيد

از تو برای هر حاجتی، گوشی شنوا و اجابتی مهیّاست.

اللٰهُمَّ و مَواعيدُك الصّادِقَةُ و أياديك الفاضِلَةُ و رَحمَتُك الواسِعَة

باراِلٰها، فقط تو وعده‌هایت صادق‌ و نعمت‌هایت فراوان و رحمتت گسترده است

فَأسألُك أن تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّد

پس از تو می‌خواهم که بر محمد و آل محمد درود فرستی

و أن تَقضِىَ حَوائِجى لِلدُّنيا والآخِرَةِ إنَّك عَلَىٰ كلِّ شَىءٍ قَدير

و حاجات دنیوی و اخرویِ مرا برآورده سازی، که همانا تو بر هر کاری توانایی.

ادعیۀ ماه رجب: دعای امام زین العابدین (یا من یملک حوائج السائلین)

ادعیۀ ماه رجب: دعای امام زمان علیه السلام (اللهم انی اسئلک بمولودین فی رجب)

اللٰهُمَّ إنّي أسألُك بِالمَولودَينِ في رَجَبٍ محمّدِ بنِ عَلي الثّاني و ابنِهِ عَلي بنِ مُحَمَّدٍ المُنتَجَب

بارإلٰها، از تو مسألت دارم به‌حقّ دو مولودِ ماه رجب: محمّد‌بن‌علیّ ثانی (امام جواد علیه‌السلام) و فرزند برگزیده‌اش علیّ‌بن‌محمّد (امام هادی علیه‌السلام)

و أتَقَرَّبُ بِهِما إلَيك خَيرَ القُرَب

و به‌وسیلۀ آنها به‌سوی تو تقرّب می‌جویم به بهترین تقرّب‌ها

يا مَن إلَيهِ المَعروفُ طُلِبَ و فيما لَدَيهِ رُغِب

ای آنکه هر احسانی را فقط از او خواهند، و [همگان] فقط به آنچه نزد اوست مشتاق‌اند

أسألُك سُؤالَ مُقتَرِفٍ مُذنِبٍ قَد أوبَقَتهُ ذُنوبُهُ و أوثَقَتهُ عُيوبُه

از تو درخواست می‌کنم مانند درخواستِ جرم‌پیشۀ معصیت‌کاری، که گناهانش او را به هلاکت کشانده، و عیب‌هایش او را در بند کشیده است

فَطالَ عَلَي الخَطايا دُؤوبُهُ و مِنَ الرَّزايا خُطوبُه

پس مدت‌های مدید بر خطاها خو گرفته، و کارش با رنج و مصیبت قرین است

ادعیۀ ماه رجب: دعای امام زمان علیه السلام (اللهم انی اسئلک بمولودین فی رجب)

خصوصیات ودستورات اولیاء الهی پیرامون ماه رجب

مقالۀ پیش رو چکیده ای است از جلسات هشتم، نهم، بیست و هفتم، چهل و یکم، چهل و پنجم، پنجاه و هشتم، نود و دوم، یکصد و هفتم، یکصد و سی و سوم، یکصد و چهل و چهارم، یکصد و پنجاه و ششم شرح حدیث عنوان بصری که در طی سالیان متمادی حضرت آیة اللَه طهرانی در آن به اهمیّت ماه شریف رجب اشاره فرمودند

فهرست موضوعات:

١.روایت ملکۀ داعی

٢.تأکید مرحوم علّامۀ طهرانی بر اهمیت ماه رجب به رفقا و دوستان

٣.بهترین کار برای سالک این است که در آغاز ماه رجب توبه کند

٤.فیوضاتى که در ماه شعبان و رمضان نصیب انسان مى‌شود، از ماه رجب منبعث مى‌شود

٥.ماه رجب ماه فناء فى اللَه است

٦.ماه رمضان براى عامّۀ مردم انفع است ولى ماه رجب براى خصوص سالکان الى اللَه نفعش از ماه رمضان بیشتر است

٧.تأثیرات ماه رجب برنفس سالک تأثیرات بنیادی و عمیق است

٨.ماه رجب ماه خداست! در ماه خدا غیر خدا را نباید داخل کرد

٩.توصیۀ بزرگان راجع به شدّت مراقبات و کیفیت صحبت کردن در این ماه شریف

١٠.صحبت کردن مهم‌ترین آفت سلوک در نزد بزرگان است

١١.قلب انسان یا جای رحمان است و یا جای شیطان

١٢.چگونه ضرر صحبت بیهوده را دریابیم

١٣.سالک باید در ماه رجب تصور کند که تازه متولد شده است

١٤.اعمالی که به سیر سالک در مسیر حق سرعت می بخشند

١٥.عیادت مرضی،رفتن به قبرستان

١٦.اصلاح ذات‌البین

١٧.مطالعۀ احوال بزرگان

١٨.اعمال شب جمعه اوّل ماه رجب ( لیلة الرغائب)

١٩.تأکید بزرگان بر روزه ماه رجب

٢٠.تأکید بزرگان بر زیارت مشاهد مقدّسه در ماه رجب

٢١.قرائت قرآن در ماه رجب

٢٢.کیفیِت ادعیه، تهجّد و تفکّر در ماه رجب

٢٣.شرحی مختصر بر دعای شریف خاب الوافدون علی غیرک

٢٤.تأکید بزرگان بر ذکر مدام در ماه رجب

٢٥.ما محتاجیم هر چند که حضرت حق مشتاق است

بسم اللَه الرّحمن الرّحیم‌

آمدن ماه رجب یعنی دوباره دعوتنامه ای الهی برای ما فرستاده شده است که دوباره ما تو را دعوت کردیم اگر خودت نیامدی و پای این سفره ننشستی این دیگر به خودت مربوط است، ما دعوت را فرستادیم و نگویید که از کجا معلوم است که این برای ماست، این برای بزرگان است، این حرفها را نزنید، بزرگان در همان موقع که مثل ما بودند، مثل ما بودند تفاوتی با ما نداشتند، فقط تفاوتشان یکی بود که همتشان را بردند بالا و الّا اول بزرگان که بزرگ نبودند و اولیای خدا که ولیّ نبودند، اول آن علمای ربّانی که عالم ربّانی نبودند، کم کم آمدند همّت داشتند و صلابت داشتند و مسأله را گرفتند.

خصوصیات ودستورات اولیاء الهی پیرامون ماه رجب

دستورات سید علی قاضی در ماه‌های رجب و شعبان و رمضان مبارک

 اصل این دستور را حضرت علّامه آیة اللَه سید محمّد حسین حسینی طهرانی أفاض اللَه علینا من برکات تربته، در سال آخر عمر شریف و با برکت خود در یکی از جلسات برای خواصّ أصحاب خودشان از روی نسخۀ خطّی آیة الحقّ مرحوم آیة اللَه حاج میزا علی قاضی طباطبائی که بنام «صَفَحاتٌ منْ تاریخ الأعلام» بقلم فرزند ایشان نوشته شده است، بیان فرموده، به عمل و مداومت آن تأکید نمودند و مخصوصاً به طلّابی که با حضرتش مأنوس بودند، أمر کردند آنرا در دفتر خود ثبت نمایند [لذا این حقیر از روی نسخۀ ایشان در کتابخانۀ معظّم له استنساخ نمودم] اینک متن عربی آن را با استفاده ترجمه و توضیح مختصر آن بزرگوار به علاقمندان تقدیم می نمائیم و آن متن از این قرار است:

 «أَلْحمدُ للهِ رَبِّ العالمین، وَ الصَلوةُ وَ السلامُ علی الرَّسولِ الْمبینِ وَ وَزیرهِ الْوصی الأَمین وَ أبْنآئهُما الْخلفاءِ الرَّاشدین وَ الذُّریة الطاهرین وَ الخَلَفَ الصالح وَ الماءِ الْمعین صَلّی اللَه وَ سلّمَ علیهمْ أجْمَعینَ».

 «حمد مختصّ ذات أقدس پروردگار عالمیان است. و صلوات و سلام خدا و فرشتگان مقرّب و همۀ جهانیان، بر فرستادۀ آشکار او، و بر وزیر و وصی أمین آنحضرت، أمیرالمؤمنین؛ و بر فرزندان آن دو بزرگوار که خلفاء راشدین و راه یافتگان و راهنمایان به حقّ و صراط مستقیم، و ذرّیۀ طاهرین آنان می باشند باد. و درود و سلام بر خلف صالح و جانشین بحقّ و شایستۀ آنها باد که آب گوارا بر کام تشنۀ اُمّت و شیعیان می باشند.

 «صَلَّی اللَه وَ سَلّمَ علیهمْ أجْمعینَ» درود و سلام خداوند بر همۀ آنان باد.»

دستورات سید علی قاضی در ماه‌های رجب و شعبان و رمضان مبارک