العلامة آية الله السيد محمد حسين الطباطبائي

الولادة: ولد العلامة الطباطبائي في 29 ذي الحجة 1321 هـ ق، في مدينة شاد آباد، في محافظة تبريز في إيران.

وفاته: توفي العلامة الطباطبائي في يوم 18 من شهر محرم الحرام 1402 هـ ق، في مدينة قم المقدسة، و دفن إلى جوار السيدة فاطمة المعصومة عليها السلام.

أستاذ العلامة الطباطبائي في السير و السلوك و العرفان

لقد تتلمذ العلامة الطباطبائي المعارف الإلهيّة و الأخلاق و فقه الحديث عند آية الحق والعارف الذي لا بديل له : سماحة آية الله الحاجّ السيّد علي القاضي الطباطبائي قدس سره، و قد تربّى على يدي هذا الاستاذ الكامل في السير و السلوك و المجاهدات النفسانيّة و الرياضات الشرعيّة.

وكان العلامة الطباطبائي يقول عن أستاذه السيد علي القاضي:

إنَّ كلّ ما عندنا هو من المرحوم القاضي.

كما يقول العلامة الطهراني (وهو التلميذ الأبرز للعلامةالطباطبائي) :

لقد كان استاذنا [العلامة الطباطبائي] يحمل في قلبه عشقاً شديداً لُاستاذه، و حقّاً كان يرى نفسه صغيراً أمامه؛ و يلمس في سيماء المرحوم القاضي عالماً من العظمة و البهاء و أسرار التوحيد و الملكات و المقامات.
في أحد الأيّام قدّمت له عطراً، فحمله بيده، و قال بعد تأمّل: لقد رحل استاذنا المرحوم القاضي منذ سنتين؛ و منذ ذلك الحين لم أتطيّب حتّى الآن. و إلى الفترة الأخيرة أيضاً كنت كلّما قدّمت له عطراً؛ كان يفلقه و يضعه في جيبه. و لم أره قد تعطّر، رغم انقضاء أكثر من 36 سنة على وفاة استاذه.
و المدهش تساوي عمر العلّامة مع استاذه القاضي؛ فقد عاش كلّ منهما 81 سنة.

العلامة آية الله السيد محمد حسين الطباطبائي

السيد هاشم الحداد

أستاذ السيد الحداد في السير و السلوك العرفان:

لقد تتلمذ السيد هاشم الحداد في السير و السلوك عند أستاذ واحد ، و هو العارف بالله وبأمر الله، فريد عصره ووحيد دهره سماحة آیة ‌الله الحاجّ السیّد علي القاضي قدّس الله سرّه. يقول العلامة الطهراني في هذا الصدد:

يُعدّ [السيد هاشم الحدّاد] من أقدم تلامذة تلك الآية الإلهيّة [السيد علي القاضي]، و أكثرهم قدرة و تمكّناً في سلوك درب التجرّد، و في طَيّ عالم الملك و الملكوت و تخطّي نشآت التعيّن، و الورود في عالم الجبروت و اللاهوت، و الاندكاك المحض و الفَناء الصِّرف في الذات الأحديّة للحقّ جلَّ و علا.

و في الأوقات التي كنت أستفيد فيها من المحضر الفيّاض للُاستاذ العلّامة آية الله الطباطبائيّ قدّس الله نفسه في بلدة قم الطيّبة، كنت أسمعه أحياناً يذكر اسم السيّد هاشم بأنّه من تلامذة المرحوم القاضي القدماء؛ و الذين يملؤُهم العشق و الهيجان، و يلفّهم التحرّر و التمرّد على القيود، و كان ساكناً في كربلاء؛ و كان المرحوم القاضي قد اعتاد الحلول عليه في بيته كلّما تشرّف بالذهاب إلى كربلاء.

اهتمام السيد القاضي بالسيد الحداد

يقول العلّامة اللاهيجي الأنصاريّ في هذا الصدد:

لقد كان للمرحوم القاضي اهتمام خاصّ به، و كان لا يعرّفه لأصحابه في السلوك و يضنّ به لئلّا يضايقه أحد منهم، و كان هو التلميذ الوحيد الذي كان يحصل له الموت الاختياريّ زمن حياة المرحوم القاضي، و كانت ساعات موته تطول أحياناً إلى خمس ساعات أو ستّ. و كان المرحوم القاضي يقول: إنّ السيّد هاشم في التوحيد أشبه بالسنّة المتعصِّبين لمذهبهم؛ فقد كان متعصِّباً في توحيد ذات الحقّ تعالى، و لقد ذاق طعم التوحيد و لمسه بشكل استحال معه لأيّ شيء أن يوجد خللًا فيه

تعرف السيد الحداد على أستاذه السيد علي القاضي

يقول السيّد هاشم الحداد: كنت مشغولًا في كربلاء بالدروس العلميّة و غيرها من دروس الطلبة، فقرأتُ للسيوطيّ، و حين تشرّفت بالذهاب إلى النجف للدراسة و التحصيل لأنهل من محضر السيّد المرحوم القاضي و لأقوم بخدمة المدرسة (المدرسة الهنديّة: محلّ إقامة المرحوم القاضيّ)؛ و ما إن دخلتُ هناك حتّى رأيت أمامي سيّداً جالساً فأحسست بانجذاب نحوه بلا إرادة، فذهبتُ و سلّمت عليه و قبّلت يده، فقال المرحوم القاضي: لقد وصلتَ!

السيد هاشم الحداد

آية الله السيد محمد محسن الحسيني الطهراني

الولادة: ولد السيد محمد محسن الطهراني قدس سره في 23 من شوال ‌المكرّم من عام 1374 هـ.ق، في طهران. والسيد محمد محسن هو الابن الثاني للعلامة الطهراني قدس سرهما. و كانت والدته ابنة السيد معين الشيرازي رحمه الله.

الوفاة: توفي السيد محمد محسن الطهراني ظهر يوم الخميس 26 من شهر شعبان ‌المعظّم لعام 1440 هـ.ق، في مدينة مشهد المقدّسة. و دفن قدّس سره في حرم الإمام الرضا عليه السلام في رواق دار الحجة عجل الله فرجه الشريف.

أساتذة السيد محمد محسن الطهراني في العرفان:

تتلمذ السيد محمد محسن الطهراني في السير و السلوك و العرفان عند علمين عظيمين وعارفين كاملين وهما:

بعض أستاذته في الحوزة

 

 

درس آية الله السيد محمد محسن الطهراني في الحوزة العلميّة في إيران، وتتلمذ على كبار أساتذتها في حوزة قم المقدّسة، منهم:

الميزة الأساس للسيد محمد محسن الطهراني

ميزته الأساس هي وصوله إلى مقام التجرّد والقرب من ذات الله؛ فقد وصل بحقيقة وجوده إلى باطن عالم التكوين وسرّ حقائقه وكان له إشراف كامل عليها؛ ونتيجة ذلك أنّ كلامه كان ناشئًا من ترشّحات الباطن، وبصيرة الضمير، والوصول إلى حقائق عوالم الملكوت.

ومن المزايا التي اختصّ بها السيد محمد محسن الطهراني أيضًا: حُسن سلوكه وجذّابيّته الأخلاقيّة والاجتماعيّة العجيبة، مع الإحاطة بزوايا نفوس الأفراد والإشراف عليها، والوصول إلى كُنه منزلتهم، وسعتهم وقابليّتهم.

آية الله السيد محمد محسن الحسيني الطهراني

العلامة الطهراني

تعريف إجمالي بالعارف الكامل والسالك الواصل آية الله العظمى العارف بالله و بأمر الله، سيّد الطائفتين، العلامة الحاج السيد محمد الحسين الحسيني الطهراني قدس سره ورزقنا الله من بركات علمه

العلّامة آية الله العظمى الحاجّ السيّد محمّد الحسين الحسيني الطهراني (1345 – 1416 هـ) من كبار علماء الشيعة، عارفٌ وفيلسوفٌ وفقيهٌ وأصوليٌّ ومحدّثٌ ومفسّرٌ. من سلالة النبيّ الأكرم محمّد صلّى الله عليه وآله من جهة سبطه الإمام الحسين عليه السلام، وينحدر من أسرةٍ علميّةٍ عريقةٍ، درس كلًا من العلوم الحديثة والعلوم الدينيّة في حوزتي قم والنجف الأشرف، شهد له كبار العلماء بالاجتهاد وكثرة العلم والتحقيق وإخلاص العمل والتقوى والتفوّق على الأقران، ويُمثّل تلميذًا خاصّاً للعلّامة الطباطبائي قدّس سرّه في العرفان والحوزة، وهو أبرز تلميذٍ سلوكيٍّ للعارف السيّد هاشم الحدادّ رضوان الله عليه.

كان ناشطًا في الساحة العمليّة والعلميّة وله تأليفاتٌ كثيرةٌ في مجالات متعدّدة كالعرفان والعقائد والفقه والتفسير (90 مجلّد تقريبًا) من أشهرها: كتاب معرفة الإمام، والروح المجرّد ورسالة لبّ اللباب، كان أستاذًا في العرفان والسير والسلوك وله العديد من التلامذة في هذا المضمار.

الحياة الشخصيّة للعلامة الطهراني

ولادة العلامة الطهراني ووفاته

الولادة: ولد العلامة الطهراني في 24 محرم سنة 1345هـ ق في طهران.

الوفاة: كانت وفاته في 9 صفر الخير لعام 1416 هـ ق في المشهد الرضوي المقدّس، و دفن هناك إلى جوار ثامن الأئمة والحجج عليهم السلام. (الشمس المنيرة، ص 16)

نسبه الشريف وعائلته العلميّة

ينتسب العلامة الطهراني إلى عائلة هاشميّة علمائيّة تمتدّ إلى عدد من المجتهدين فهو ابن آية الله السيّد محمّد صادق وهو من أعاظم علماء طهران وأئمة جماعاتها وكان والده من أوائل المعارضين للنظام الطاغوتي البهلوي، وهو ابن آية الله الحاجّ السيّد إبراهيم الطهراني الذي كان أحد تلامذة المجدّد آية الله العظمى الميرزا حسن الشيرازي، والسيد إبراهيم هو ابن السيّد علي الأصغر بن المير إبراهيم بن المير طاهر الذي يصل نسبه إلى جده الأعلى السيّد محمد ولي.

والسيّد محمّد ولي جده الأعلى مدفون في محلّة “دركة” في طهران، وله مزار هناك، وينتهي نسبه إلى الإمام السجّاد عن طريق زيد بن علي بن الحسين عليهما السلام، ومنه إلى النبيّ محمّد صلّى الله عليه وآله.

أمّا من ناحية الأم، فنسبه يصِل إلى العلامة محمد تقي المجلسي والد العلامة محمّد باقر المجلسي. (الشمس المنيرة، ص 17)

العلامة الطهراني

ویدئوی قرائت ادعیه ماه رجب دعای امام زمان علیه السلام اللهم انی اسئلک بالمولودین فی رجب

بِسمِ اللَهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيم

اللٰهُمَّ إنّي أسألُك بِالمَولودَينِ في رَجَبٍ محمّدِ بنِ عَلي الثّاني و ابنِهِ عَلي بنِ مُحَمَّدٍ المُنتَجَب

بارإلٰها، از تو مسألت دارم به‌حقّ دو مولودِ ماه رجب: محمّد‌بن‌علیّ ثانی (امام جواد علیه‌السلام) و فرزند برگزیده‌اش علیّ‌بن‌محمّد (امام هادی علیه‌السلام)

و أتَقَرَّبُ بِهِما إلَيك خَيرَ القُرَب

و به‌وسیلۀ آنها به‌سوی تو تقرّب می‌جویم به بهترین تقرّب‌ها

يا مَن إلَيهِ المَعروفُ طُلِبَ و فيما لَدَيهِ رُغِب

ای آنکه هر احسانی را فقط از او خواهند، و [همگان] فقط به آنچه نزد اوست مشتاق‌اند

أسألُك سُؤالَ مُقتَرِفٍ مُذنِبٍ قَد أوبَقَتهُ ذُنوبُهُ و أوثَقَتهُ عُيوبُه

از تو درخواست می‌کنم مانند درخواستِ جرم‌پیشۀ معصیت‌کاری، که گناهانش او را به هلاکت کشانده، و عیب‌هایش او را در بند کشیده است

فَطالَ عَلَي الخَطايا دُؤوبُهُ و مِنَ الرَّزايا خُطوبُه

پس مدت‌های مدید بر خطاها خو گرفته، و کارش با رنج و مصیبت قرین است

يسألُك التَّوبَةَ و حُسنَ الأوبَةِ و النُّزوعَ عَنِ الحَوبَة

که از تو توبه، و بازگشتِ زیبا و بیرون آمدن از گناه را درخواست می‌کند

و مِنَ النّارِ فَكاك رَقَبَتِهِ و العَفوَ عَمّا في رِبقَتِه

و می‌خواهد که او را از آتش دوزخ برَهانی، و از آنچه بر ذمۀ اوست بگذری

فَأنتَ مَولاٰي أعظَمُ أمَلِهِ و ثِقَتِه

چرا که تو ـ ای مولای من ـ بزرگترین امید و تکیه‌گاه او هستی

اللٰهُمَّ و أسألُك بِمَسائِلِك الشَّريفَةِ و وَسائِلِك المُنيفَة

و خداوندا، از تو درخواست می‌کنم به‌حقّ مسائل شریف و اسبابِ والای تقرّب به‌سویت

أن تَتَغَمَّدَني في هٰذا الشَّهرِ بِرَحمَةٍ مِنك واسِعَة و نِعمَةٍ وازِعَةٍ

که در این ماه مرا با رحمتی گسترده و نعمتی فراگیر از سوی خودت در بر بگیری

وَ نَفسٍ بِما رَزَقتَها قانِعَة إلَيٰ نُزولِ الحافِرَةِ و مَحَلِّ الآخِرَةِ و ما هي إلَيهِ صائِرَة.

و جانی [به من عنایت کنی] که به رزق تو قانع باشد، تا آن‌گاه که در گور و جایگاه آخرت و آنچه به‌سوی آن رهسپار است ساکن شود.

ویدئوی قرائت ادعیه ماه رجب دعای امام زمان علیه السلام اللهم انی اسئلک بالمولودین فی رجب

ویدئوی قرائت ادعیه ماه رجب دعای تعقیب نماز یا من ارجوه لکل-خیر

  • امام صادق عليه السلام فرمودند: در هر روز از رجب در صبح و شام پس از نمازهاي روز و شب بگو:

  • بِسمِ اللَهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيم

  • يا مَن أرجوهُ لِكلِّ خَير

  • ای آنکه هر خیری را از او امید دارم

  • و آمَنُ سَخَطَهُ عِندَ كلِّ شَرّ

  • و در هر شرّی از غضب او احساس ایمنی می‌کنم

  • يا مَن يعطِى الكثيرَ بِالقَليل

  • ای آن که در مقابل اندک بسیار می‌بخشد

  • يا مَن يعطِى مَن سَألَه

  • ای آن که به هرکه از او بخواهد عطا می‌کند

  • يا مَن يعطِى مَن لَم يسألهُ و مَن لَم يعرِفهُ تَحَنُّناً مِنهُ و رَحمَة

  • ای آن که به آن ‌کس که از او نخواسته و آن که او را نشناسد نیز از روی عطوفت و رحمتش عطا می‌کند

  • أعطِنِى بِمَسألَتِى إياك جَميعَ خَيرِ الدُّنيا و جَميعَ خَيرِ الآخِرَة

  • بر من که دستِ نیاز به‌سوی تو برداشته‌ام همۀ خیر دنیا و همۀ خیر آخرت را عنایت کن

  • و اصْرِف عَنّى بِمَسألَتى إياك جَميعَ شَرِّ الدُّنيا و شَرِّ الآخِرَة

  • و به درخواستم از تو، همۀ شرّ دنیا و آخرت را از من دور گردان

  • فَإنَّهُ غَيرُ مَنقوصٍ ما أعطَيت

  • چرا که آنچه عطا کنی کم نگردد

  • و زِدنى مِن فَضلِك يا كريم

  • و از احسانت بر من بیفزای، ای کریم!

  •  «راوي گفت: امام صادق عليه السلام مَحاسنِ (موهاي صورت) شريف خود را در پنجۀ چپ گرفت و همراه با حركت دادنِ انگشتِ اشارۀ دستِ راست اين دعا را با حال درماندگي و زاري خواند:»

  • يا ذا الجَلالِ والإكرامِ يا ذا النَّعماءِ و الجود

  • ای صاحب جلالت و بزرگی، ای صاحب نعمت‌ها و جود و سخاوت

  • يا ذا المَنِّ و الطَّولِ حَرِّم شَيبَتي عَلَى النّار

  • ای صاحب عطا و بخشندگی، موی سپیدم را بر آتش حرام گردان.

ویدئوی قرائت ادعیه ماه رجب دعای تعقیب نماز یا من ارجوه لکل-خیر

استحباب زيارت امام رضا عليه السلام در ماه رجب

از جمله اعمال مستحبی که بر انجام آن در ماه رجب تاکید بسیار شده است زیارت امام رضا علیه السلام می باشد. و در بسیاری از روایات ، زیارت آن حضرت در ماه رجب بمنزله زیارت بیت اللَه الحرام به حساب آمده است. مر حوم علامه طهرانی بحث جامعی را در ارتباط با این مساله در کتاب شریف روح مجرد نموده اند که در ذیل ارائه می گردد:

  رابطۀ ميان‌ زيارت‌ آن حضرت‌ و زيارت‌ خانۀ خدا در ماه‌ رجب المرجّب‌

روايت‌ امام‌ محمّد تقی دربارۀ افضليّت‌ زيارت‌ امام‌ رضا بر حجِّ غير از حجّة‌الاسلام‌

در «کافی» ج‌ ٤، فروع‌، کتاب‌ الحجّ و المزار، در باب‌ فضل‌ زيارت‌ أبیالحسن‌ الرّضا عليه‌ السّلام‌، ص‌ ٥٨٤ روايت‌ کرده‌ است‌ که‌:

أبوعَليٍّ الاشْعَريُّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَليٍّ الْکوفيِّ عَنِ الْحُسَینِ بْنِ سَیفٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أسْلَمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیمانَ قالَ:

سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَیهِ السَّلَامُ عَنْ رَجُلٍ حَجَّ حِجَّةَ الإسْلَامِ، فَدَخَلَ مُتَمَتِّعًا بِالْعُمْرَةِ إلَی الْحَجِّ، فَأَعَانَهُ اللَه عَلَی عُمْرَتِهِ وَ حَجِّهِ، ثُمَّ أَتَی الْمَدِينَةَ فَسَلَّمَ عَلَی النَّبِيِّ صَلَّی اللَه عَلَیهِ وَ ءَالِهِ ثُمَّ أَتَاک عَارِفًا بِحَقِّک؛ یعْلَمُ أَنَّک حُجَّةُ اللَه عَلَی خَلْقِهِ وَ بَابُهُ الَّذِی يُؤْتَی مِنْهُ، فَسَلَّمَ عَلَیک، ثُمَّ أَتَی أَبَا عَبْدِاللَه الْحُسَینِ صَلَوَاتُ اللَه عَلَیهِ فَسَلَّمَ عَلَیهِ، ثُمَّ أَتَی بَغْدَادَ وَ سَلَّمَ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ مُوسَی عَلَیهِ السَّلَامُ، ثُمَّ انْصَرَفَ إلَی بِلَادِهِ، فَلَمَّا کانَ فِی وَقْتِ الْحَجِّ رَزَقَهُ اللَه الْحَجَّ؛ فَأَيُّهُمَا أَفْضَلُ: هَذَا الَّذِی قَدْ حَجَّ حِجَّةَ الإسْلَامِ یرْجِعُ أَیضًا فَیحُجُّ، أَوْ یخْرُجُ إلَی خُرَاسَانَ إلَی أَبِيک عَلِيِّ ابْنِ مُوسَی عَلَیهِ السَّلَامُ فَيُسَلِّمُ عَلَیهِ؟! قَالَ: [لَا] بَلْ یأْتِی خُرَاسَانَ فَيُسَلِّمُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ عَلَیهِ السَّلَامُ أَفْضَلُ؛ وَلْیکنْ ذَلِک فِی رَجَبٍ؛ وَ لَا ینْبَغِی أَنْ تَفْعَلُوا [فِی] هَذَا الْیوْمِ؛ فَإنَّ عَلَینَا وَ عَلَیکمْ مِنَ السُّلْطَانِ شُنْعَةً.

«روايت‌ ميکند أبوعلی اشعری از حَسن‌ بن‌ علی کوفيّ از حسين‌ بن‌ سَيف‌ از محمّد بن‌ أسلم‌ از محمّد بن‌ سليمان‌ که‌ گفت‌:

من‌ از حضرت‌ أبوجعفر امام‌ محمّد تقيّ عليه‌السّلام‌ پرسيدم‌ راجع‌ به‌ مردی که‌ حِجّة‌ الإسلام‌ خود را انجام‌ داده‌ بود متمتّعاً با عمره‌، يعنی حجّ تمتّع‌ بجای آورده‌ بود، و خداوند وی را کمک‌ نموده‌ بود تا اينکه‌ آنها را صحيحاً بجای آورد؛ و پس‌ از آن‌ به‌ مدينه‌ آمده‌ بود و زيارت‌ رسول‌ اکرم‌ صلّیاللَه‌ عليه‌ و آله‌ وسلّم‌ را بجای آورده‌ بود، و سپس‌ با معرفت‌ به‌ حقّ تو و به‌ اينکه‌ تو حجّت‌ خداوند در روی زمين‌ هستی و درِ خدا میباشی که‌ بايد از آن‌ در وارد شد، به‌سوی تو آمده‌ بود و تو را زيارت‌ نموده‌ و بر تو سلام‌ داده‌ بود. و پس‌ از آن‌ به‌سوی حضرت‌ أبا عبداللَه‌ الحسين‌ صلوات‌اللَه‌ عليه‌ آمده‌ و بر آنحضرت‌ سلام‌ داده‌، و سپس‌ به‌ بغداد رفته‌ و بر حضرت‌ أبوالحسن‌ موسی عليه‌السّلام‌ سلام‌ داده‌ و زيارت‌ نموده‌، و پس‌ از آن‌ به‌ سوی شهر خود مراجعت‌ نموده‌ است‌. اينک‌ که‌ موسم‌ حجّ فرا رسيده‌ است‌، او متمکن‌ از حجّ ميباشد، بفرمائيد: برای او با اين‌ کيفيّتی که‌ ذکر شد که‌ حِجّة‌ الاسلام‌ خود را انجام‌ داده‌ است‌، آيا باز حجّ بيت‌اللَه‌ الحرام‌ برای او أفضل‌ است‌، يا اينکه‌ به‌ سوی خراسان‌ برود و بر پدرت‌ عليّ بن‌ موسی عليهماالسّلام‌ سلام‌ کند؟!

استحباب زيارت امام رضا عليه السلام در ماه رجب

مراقبه و اهمیت آن در خارج کردن انسان از حیات حیوانی

 توفیق مجددی بود كه دوباره خدمت رفقا و دوستان رسیدم و این توفیق مصادف با ایامی است كه نزدیك به شهر رمضان است و شاید مجلس عنوان هم تا بعد از ماه مبارك انجام نشود. لذا در واقع می‌شود گفت كه این جلسه تا حدودی در حول و حوش مطالب جلسه عنوان انجام می‌گیرد.

 رسم و دِیدن بزرگان بر این بود كه برای رفقا و دوستان، مخصوصا مرحوم آقا كه قبل از ماه مبارك رمضان یك جلسه‌ای می‌گذاشتند، حالا یا در همان روز جمعه و یا در یك شبی دیگرو در منزل و یك مطالب خاصی را كه به طور عموم نمی‌توانستند مطرح كنند برای دوستانشان در منزل می‌گفتند و تذكر می‌دادند. و من از دوران طفولیت به یاد دارم كه یك همچنین مطلبی را ایشان داشتند و دوستان و شاگردانشان راجع به خصوصیات ماه مبارك، مطالبی را از ایشان استماع می‌كردند و استفاده می‌كردند و خب بهره‌اش را هم می‌بردند.

 چندی پیش بود كه یكی از مخدرات سوالی كرده بود، منتهی من نتوانسته بودم آن موقع پاسخاجمالی بدهم. و آن این بود كه با وجود اینكه راجع به خصوصیت ماه رجب این همه تاكیدات هست و آثار و بركات و مطالبی كه راجع به ماه رجب مطرح شده و گفته شده و از ادعیه ماه رجب هم این استفاده را می‌شود كرد كه ماه خاصی هست؛ پس چطور مرحوم آقای حداد رضوان اللَه علیه و سایر بزرگان نسبت به ماه رمضان این‌قدر توجه داشتند و محترم می‌شمردند و مطالبی كه مرحوم آقا در روح مجرد نسبت به ماه رمضان دارند و با وجود مسائل ماه رجب، این چطور با هم وفق می‌دهد؟

 خب این روایت معروف را همه شنیدیم كه ماه رجب ماه خداست و شعبان ماه رسول خدا و رمضان ما امت خدا هست. راجع به این قسمت كه چطور ماه رجب ماه خداست و شعبان اختصاص به رسول خدا و امت خدادارد، اگر بخواهم توضیح بدهم وقت مجلس می‌گذرد و آن مطالبی كه در نظر هست به آنها شاید نرسیم.

مراقبه و اهمیت آن در خارج کردن انسان از حیات حیوانی

أهمیت رعایت مراقبه و عمل براساس مبانی بمنظور خارج كردن نفس از تعلقات

 در این جلسه به روال مجالس قبل یك چند دقیقه‌ای مقدمتاً مطالبی عرض می‌شود و بعد انشاءاللَه به پاسخ سؤالهایی كه رسیده تا زمانی كه وقت اجازه بدهد می‌پردازیم.

 در این آیه كه نظیرش در قرآن، آیات بسیاری هست، رسول خدا مردم را دعوت می‌كند به متابعت از مسیر و راهی كه خود او ترسیم می‌كند، نه راهی كه دیگران پیشنهاد می‌كنند و تعیین می‌كنند و به افراد ارائه می‌دهند.

 در این آیه می‌فرمایند: عَلى‌ بَصِيرَةٍ، أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِي‌ این راهی را كه من انتخاب كردم، این راه، راهی است كه از روی بصیرت است، یعنی از روی واقع است.

 بصیرت به معنای كشف واقع است نه به معنای تخیل و توهّم و متابعت از هوای نفس به واسطه بهره گیری از وسایل و وسائط دینی و عرفی. كسی كه بصیر است كسی است كه به واقع و به حقیقت مطلب اطلّاع و آگاهی دارد. إنَّه بِعِبَادِهِ لَخَبیرٌ بَصیرٌ، خداوند به بندگانش اطلّاع دارد و از ضمیر آنها مطلع است اطلّاعی كه خداوند دارد، اطلّاع، اطلاع از روی خبر و روزنامه و رادیو نیست، بلكه اطلاع از روی واقع است، ضمیر را می‌بیند، واقع را می‌بیند، حقیقت را می‌بیند، كسی نمی‌تواند مطلب را جور دیگری مطرح كند تا خدا را گول بزند، كسی نمی‌تواند مسئله را به نحو دیگری بیان كند تا این كه مشوّه كنند آن دیدگاه مخاطب را، كسی نمی‌تواند در نزد پروردگار برخلاف آن چه كه در دل و ضمیر او می‌گذرد مطلب را بخواهد واژگونه ارائه بدهد، زیرا پروردگار اشراف دارد و خطوراتی را كه بر انسان می‌گذرد می‌داند به تمام مسائل آگاهی دارد، این را می‌گویند بصیرت.

أهمیت رعایت مراقبه و عمل براساس مبانی بمنظور خارج كردن نفس از تعلقات

اهمیت تحصیل علم همراه با تهذیب نفس و مراقبه

دیشب خدمت رفقا عرض شد، معرفت اقتضای التزام [را] می‌کند و در جایی التزام است که در آنجا معرفت باشد و در جایی که معرفت است باید در آنجا التزام باشد. و به هر مقدار که معرفت بیشتر باشد و شناخت انسان نسبت به قضیّه وسیع‌تر و جامع‌تر و دقیق‌تر و ظریف‌تر باشد به همان میزان، التزام و مسئولیت انسان دقیقتر است. آن حسابی را که از یک وزیر و معاون سلطان می‌کشند در ارتباطش با پادشاه و سلطان و کارهایی که انجام می‌دهد در حیطۀ تصرّف خود، هیچ وقت یک همچنین حساب را از دربان قصر نمی‌کشد، هیچ‌وقت یک همچنین حساب را از خدمت کار قصر نمی‌کشند، کسی کاری ندارد به او. کسی نسبت به او ایرادی نمی‌گیرد، اگر خطایی از او سر بزند ایرادی نمی‌گیرد. و این مسأله به معرفت بر می‌گردد و به هر اندازه که معرفت شخص بیشتر باشد آن شخص به سلطان نزدیکتر است. سلطان که آدم احمقی نیست که بیاید رفتگر و آن خدمتکاری که چیزی را تشخیص نمی‌دهد او را ندیم خود قرار بدهد اسرار خود را به او بگوید، اسرار مملکت را به او بگوید، اسرار جنگ و صلح را به یک خدمتکار بگوید یک همچنین کاری را نمی‌کند و اگر بکند این فرد فرد سفیه‌ی است و ابله. به درد سلطنت نمی‌خورد. سلطان به شخصی ثقه و اعتماد دارد و سرّ خود را به او می‌گوید که او جامعیّت داشته باشد، دهان خود را نگه دارد و این مطلب را افشاء نکند، به کسی نگوید، چون سرّ است و سرّ نباید افشاء بشود، نباید گفته بشود و جامعیّت داشته باشد بتواند تحمّل کند. اینطور نباشد که وقتی یک حرف به او زدند از این رو به آن رو بشود افکارش پریشان بشود معادلاتش بهم بریزد. نه! سعه داشته باشد تحمّل نفسانی و قدرت داشته باشد بر اینکه مسائل و مطالب را در خود هضم کند، و ادراک او بالا باشد بتواند تحلیل کند. نه اینکه خود منفعل و متأثر بشود و دستخوش این مطالب قرار بگیرد و زمام کار از دست او بیرون بیاید، نه! سلطان این فرد را ندیم خود قرار نمی‌دهد. و اگر یک همچنین شخصی ندیم شد دیگر باید دهان خود را نگه دارد، نگه ندارد آن وقت مسأله جور دیگری خواهد شد. التزامی که او دارد برای حفظ اسرار، آن التزام ناشی از معرفت و شناخت او نسبت به پادشاه است. نسبت به صفات پادشاه است. نسبت به ملکات پادشاه است نسبت به خصوصیات پادشاه است. از چه چیز بدش می‌آید؟ از چه چیز خوشش می‌آید؟ این پادشاه به چه حساس است؟ چه چیزهایی او را ناراحت می‌کند؟ چه چیزهایی او را خوشحال می‌کند؟ اینها را آن رفتگر که سرش نمی‌شود، چیزی نمی‌فهمد. آن دربان که چیزی نمی‌فهمد، فقط می‌ایستند، با یک نیزه او را در مقابل در نگه می‌دارند می‌گویند کسی بی اجازه وارد نشود. برگۀ عبور داشته باشد راه بده، هر کس می‌خواهد باشد. نداشته باشد نگه دارید، همین. بیش از این نه چیزی از او می‌خواهند نه مطلبی از او می‌خواهند بعد هم سر ماه حقوقش را می‌دهند روانۀ خانه‌اش می‌کنند. بیش از این، چیزی از یک دربان نمی‌خواهند.

اهمیت تحصیل علم همراه با تهذیب نفس و مراقبه