کتاب صوت جلد 3 اسرار ملکوت

جلد سوم از مجموعۀ «اسرار ملکوت» که شرحی نفیس ولی ناتمام از حدیث شریف عنوان بصری است از رشحاتِ قلم حضرت آیة‌الله حاج سید محمدمحسن حسینی طهرانی قدّس‌الله‌سرّه بوده است که پیرامون موضوع «مشابهتِ مخالفینِ انسان کامل با مخالفینِ اهل‌بیت‌علیهم‌السلام» و «وظیفۀ سالک راه خدا هنگام نبود ولیّ خدا» به رشتۀ تحریر درآمده است.
اهمّ مطالب این مجلّد:
• لزوم رجوع به عارف کامل برای جمیع افراد بشر
• انانیّت و استکبار مانعِ اصلی در تبعیّت از عارف کامل
• نگرشی تحلیلی بر مکتبِ ابوحنیفه
• استکبار و عنادِ ابوحنیفه در مواجهه با مکتب اهل‌بیت‌ علیهم‌السلام
• تفاوت‌های بنیادین بین مرجعیت شیعه و اهل‌سنّت
• مرجعیت حقیقی در شیعه یعنی آینۀ تمام‌نمای رسول‌خدا و ائمۀ معصومین
• توجه به ظاهر افراد، علت گمراهی از مکتب اهل‌بیت
• اشکالات وارد بر نهضتها و قیام‌های علویان
• اشکالات تفصیلی وارد بر قیام زیدبن‌علی‌بن‌الحسین علیهما‌السلام
• تفاوتهای حکومت اولیای الهی با حکومت‌های جائر
• ضرورت اتصال باطنی به ملکوت، در شخصِ حاکم
• اشکالات وارد بر اکتفاء‌کنندگان به تکالیف ظاهری
• مصادیقی از ماتریالیسیم دینی و مادی‌گرائی مذهبی
• وظیفۀ سالک راه خدا هنگام عدم دسترسی به عارف‌کامل
• شرحی مفصلی از وظیفۀ سالک راه خدا، هنگام دسترسی به وصیّ ظاهر
• شاخصه‌ها و خصوصیات وصیّ ظاهر
• لزوم احتیاط سالک راه خدا در برابر وصیّ ظاهر
• اهمیت «رفیق طریق» در سیرو‌سلوک
• شرحی مختصر از فتنه‌های بعد از رحلت علامه طهرانی قدّس‌سرّه
• اهمیت مسئله «تقلید» و لوازم آن
• لزوم اهتمام شدید سالک به مطالعۀ کتب عرفای بالله
• عشق به خدا باید همراه قدرت علمی و استقامت برهان باشد

قرائت دعای قنوت توسط آیت الله سید محمد محسن طهرانی

آیت‌اللَه سید محمدمحسن حسینی طهرانی

توضیحاتصوت مجموعه سخنرانی های حضرت آیت اللَه حاج سید محمدمحسن حسینی طهرانی که در سال 1439 هجری قمری ماه مبارک رمضان پیرامون:

• کیفیت نماز اولیای خدا
• تفسير فقره (يعبدک لايشرک بک شيئا) از دعای افتتاح
• حضرت بقیة اللَه به عنوان یگانه علی زمان و حسین زمان
• ذکر برخی شبهات و پاسخ های آن در رابطه با کتاب روح مجرد

قرائت دعای قنوت توسط آیت الله سید محمد محسن طهرانی

مراسم احیاء 23 رمضان سال 1421هـ.ق: اسرار شب قدر و برگزاری مراسم احیاء

تفسیر آیات ( حم (1) وَ الْكِتابِ الْمُبينِ (2)إِنَّا أَنْزَلْناهُ في‏ لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرينَ (3) فيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكيمٍ (4) أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلينَ) از سوره مبارکه دخان 2 تبین کیفیت نزول امر پروردگار از مراتب اسماء و صفات وعالم مشیت به عوالم وجود و تعینات امکانی براساس آیه شریفه. 3 هرچه در عالم وجود صورت موجودیت وهویت خارجی به خود می گیرد، مظهریت یک اسم یا صفت از اسماء وصفات پروردگار متعال را واجد است. 4 حقایق عالم وجود با همۀ مراتب آن قبل از تعیّن خارجی آنها در علم پروردگار بصورت عینی وحضوری وجود خارجی دارند. 5 تبیین کیفیت علم پروردگار متعال نسبت به امور. 6 تبیین کیفیت علم اولیاءالهی نسبت به حقائق وپدیده های خارجی قبل از تحقق آنها. 7 تبیین مراتب مختلف حقیقت واحدۀ وجود اشیاء. 8 ذکر حکایتی درارتباط با خلق ابدان توسط جابر یزید جعفی در یک زمان. 9 تفسیر آیۀ شریفه: وَ نَفَخْتُ فيهِ مِنْ رُوحي‏. 10 حقیقت انسان وهمه امور بر ماده و زمان سبقت رتبی وطبعی دارد. 11 چرا خواندن نماز لیلۀ الدفن برای میت حتی پس از گذشت روزها از مرگ فرد برای او مفید است. 12 بیان سرّ فرمایش مرحوم حداد رضوان اللَه درهنگام زیارت مرقد مرحوم شیخ محمد بهاری. 13 مراتب مختلف وجود قرآن قبل از نزول خارجی آن بر قلب پیامبر اکرم صلی اللَه علیه وآله وسلم. 14 چگونه امیرالمؤمنین علیه السلام قبل از نزول قرآن بر قلب پیامبر اکرم صلی اللَه علیه وآله وسلم به تلاوت آن می پردازند. 15 توضیحی راجع به نزول تدریجی و دفعی قرآن کریم. 16 همۀ امور که در لوح قضا وقدر ثبت می باشد در شب قدر برای ظهور خارجی پیدا کردن تقدیر می شود. 17 تفسیر آیه شریفه: فيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكيمٍ. 18 تفسیر آیه شریفه: تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ. 19 فرمایش امام علیه السلام به فردی که از حضرت تقاضای دستورالعمل نسبت به شب قدر را کرده بود. 20 همۀ امور افراد از هدایت وضلالت ومرگ و…درشب قدر تعیین وتقدیر می شود.

مراسم احیاء 23 رمضان سال 1421هـ.ق: اسرار شب قدر و برگزاری مراسم احیاء

صوت شرح فقره: اللهم انت القائل وقولک حق و وعدک صدق و اسئلوا الله، دعای ابوحمزه ثمالی

صوت شرح فقره: اللَهم انتَ القائلُ و قولک حق و وَعدُکَ صِدق و اسئلوا اللَه من فضله ان اللَه کان بِکم رحیما و لیس من صفاتک یا سیدی ان تامر بالسؤال و تمنع العطیة وانتَ المَنّانُ بِالعَطِیاتِ عَلى اهلِ مَملَکتِک و العآئِدُ عَلَیهِم بِتَحَنُّنِ رَأفَتِک الهى رَبَّیتَنى فى نِعمَک وَ احسانِک صَغیراً وَ نَوَّهتَ بِاسمى کبیراً فَى امَن رَبّانى فِى الدُّنیا باحسانِهِ و تفضُّلِهِ و نِعمِهِ وَ اشارَلى فِى الاخِرَة الى عَفوِهِ وَ کرمِه، معرفتى یا مولاى دلیلى علیک و حبى لک شفیعى إلیک و انا واثق من دلیلى بدلالتک و ساکن من شفیعى الى شفاعتک؛
از دعای ابوحمزه ثمالی امام سجاد علیه السلام

صوت شرح فقره: اللهم انت القائل وقولک حق و وعدک صدق و اسئلوا الله، دعای ابوحمزه ثمالی

فقره دعاء: و أنت المنان بالعطيّات علي اهل مملكتك و العائد عليهم بتحنّن رأفتك إلهي ربيّتني في نعمك و إحسانك صغيراً و نوَهت باسمي كبيراً فيا مَن ربّاني في الدنيا بإحسانه و تفضيله و نعمه و أشار لي في الاخرة إلي عفوه و كرمه. 1 – تقسيم زندگاني انسانها به دو مرتبۀ حيواني و عقلاني. 2 – انحطاط اخلاق و انسانيّت در قرن بيست و يكم. 3 – ذکر حکایتی مبنی بر انحطاط فرهنگی و اخلاقی جوامع غربی. 4 – توضیحی راجع به فرهنگ و تمدن اسلامی و ذکر حکایتی مبنی بر ارزش و جایگاه والای دستورات اسلامی. 5 – بهره مندی افراد از نعمت هدایت و قابلیت ایشان برای ادراک مراتب توحید ذات پروردگار متعال به برکت ظهور دین مبین اسلام بوده است . 6 – ذکر کلامی در ارتباط با اهمیت جایگاه سکوت وهمّت در سیر وسلوک الی اللَه.

صوت مجموعه سخنرانی های شرح فقراتی از دعای افتتاح حضرت علامه طهرانی در شب‌های ماه رمضان

صوت بیانات ارزشمند «شرح فقراتی از دعای افتتاح» اثر ذی‌قیمتِ حضرت علامه آیت‌اللَه حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی قدّس‌اللَه‌‌سرّه، حاصل ده‌جلسۀ بر‌جای‌مانده از فرمایشات ایشان در شرح دعای افتتاح می‌باشد، که در شب‌های ماه رمضان در جمع رفقا و شاگردان سلوکی خویش، به شرح و تبیینِ اسرار و نکاتِ عرفانی و توحیدی این دعای شریف پرداخته‌ بودند. طرح نکات عرفانی و توحیدی با بیان شیوا و روان، در قالب آیات و روایات شریفه، همراه با ذکر امثله و نمونه‌های عینی، با اتکا به مبانی عرفانی و حکمی، از خصوصیات این اثر ارزشمند است که قلوب تشنۀ حقیقت را سیراب نموده و پویندگان معرفت ناب را رهنما خواهد بود.
مهم‌ترین مطالب این سخنرانی ها:
• خدا که ارحم‌الراحمین است چرا کفار را عقاب می‌کند؟
• حکمت قصاص در اسلام
• رفتار کریمانۀ امام سجّاد علیه‌السلام در مرگ فرزندشان
• کیفیت برخورد پیامبر با خطاکاران و معاندین
• رحمت دو صورت دارد: محبت‌کردن و گوشمالی‌دادن
• سریان رحمت واسعۀ پروردگار در بخشش خطاکاران و عقاب معاندین
• معنای جمال و جلال‌‌الهی
• صیقل‌دادن قلب یعنی اعتراف به عبودیّت و مسکنت
• جاهلیّت یعنی پافشاری روی سنت‌های ناشی از موهومات و خرافات
• اهمیت تلاوت قرآن در نماز
• توضیحی پیرامون احکام شرعی، عقلی و فطری
• خلقت یعنی ظهور و تجلّی
• معنای واحد‌بالصرافة به بیانی ساده
• تبیین حقیقت وجود ربطی و فقری موجودات
• قدرت حقیقی در خوشتن‌داری و غلبه بر هوای‌نفس
• قرب پروردگار به انسان در عین بُعد
• کیفیت حضور خداوند در همۀ زمان‌ها و مکان‌ها
• ظهور شهوات مادی، به صورت آتش در قیامت
• تقدم مقام عبودیت بر مقام ولایت
• صفات و خصوصیات عجیبِ امیرالمؤمنین علیه‌السلام

صوت مجموعه سخنرانی های شرح فقراتی از دعای افتتاح حضرت علامه طهرانی در شب‌های ماه رمضان

مجموعه صوت سخنرانی‌های علامه طهرانی پیرامون ترجمه و شرح مختصر دعای ابوحمزه ثمالی امام سجاد علیه السلام، که در شب‌های ماه مبارک رمضان

از جمله اعمال مستحبی که بر انجام آن در ماه رجب تاکید بسیار شده است زیارت امام رضا علیه السلام می باشد. و در بسیاری از روایات ، زیارت آن حضرت در ماه رجب بمنزله زیارت بیت اللَه الحرام به حساب آمده است. مر حوم علامه طهرانی بحث جامعی را در ارتباط با این مساله در کتاب شریف روح مجرد نموده اند که در ذیل ارائه می گردد:

  رابطۀ ميان‌ زيارت‌ آن حضرت‌ و زيارت‌ خانۀ خدا در ماه‌ رجب المرجّب‌

روايت‌ امام‌ محمّد تقی دربارۀ افضليّت‌ زيارت‌ امام‌ رضا بر حجِّ غير از حجّة‌الاسلام‌

در «کافی» ج‌ ٤، فروع‌، کتاب‌ الحجّ و المزار، در باب‌ فضل‌ زيارت‌ أبیالحسن‌ الرّضا عليه‌ السّلام‌، ص‌ ٥٨٤ روايت‌ کرده‌ است‌ که‌:

أبوعَليٍّ الاشْعَريُّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَليٍّ الْکوفيِّ عَنِ الْحُسَینِ بْنِ سَیفٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أسْلَمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیمانَ قالَ:

سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَیهِ السَّلَامُ عَنْ رَجُلٍ حَجَّ حِجَّةَ الإسْلَامِ، فَدَخَلَ مُتَمَتِّعًا بِالْعُمْرَةِ إلَی الْحَجِّ، فَأَعَانَهُ اللَه عَلَی عُمْرَتِهِ وَ حَجِّهِ، ثُمَّ أَتَی الْمَدِينَةَ فَسَلَّمَ عَلَی النَّبِيِّ صَلَّی اللَه عَلَیهِ وَ ءَالِهِ ثُمَّ أَتَاک عَارِفًا بِحَقِّک؛ یعْلَمُ أَنَّک حُجَّةُ اللَه عَلَی خَلْقِهِ وَ بَابُهُ الَّذِی يُؤْتَی مِنْهُ، فَسَلَّمَ عَلَیک، ثُمَّ أَتَی أَبَا عَبْدِاللَه الْحُسَینِ صَلَوَاتُ اللَه عَلَیهِ فَسَلَّمَ عَلَیهِ، ثُمَّ أَتَی بَغْدَادَ وَ سَلَّمَ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ مُوسَی عَلَیهِ السَّلَامُ، ثُمَّ انْصَرَفَ إلَی بِلَادِهِ، فَلَمَّا کانَ فِی وَقْتِ الْحَجِّ رَزَقَهُ اللَه الْحَجَّ؛ فَأَيُّهُمَا أَفْضَلُ: هَذَا الَّذِی قَدْ حَجَّ حِجَّةَ الإسْلَامِ یرْجِعُ أَیضًا فَیحُجُّ، أَوْ یخْرُجُ إلَی خُرَاسَانَ إلَی أَبِيک عَلِيِّ ابْنِ مُوسَی عَلَیهِ السَّلَامُ فَيُسَلِّمُ عَلَیهِ؟! قَالَ: [لَا] بَلْ یأْتِی خُرَاسَانَ فَيُسَلِّمُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ عَلَیهِ السَّلَامُ أَفْضَلُ؛ وَلْیکنْ ذَلِک فِی رَجَبٍ؛ وَ لَا ینْبَغِی أَنْ تَفْعَلُوا [فِی] هَذَا الْیوْمِ؛ فَإنَّ عَلَینَا وَ عَلَیکمْ مِنَ السُّلْطَانِ شُنْعَةً.

«روايت‌ ميکند أبوعلی اشعری از حَسن‌ بن‌ علی کوفيّ از حسين‌ بن‌ سَيف‌ از محمّد بن‌ أسلم‌ از محمّد بن‌ سليمان‌ که‌ گفت‌:

من‌ از حضرت‌ أبوجعفر امام‌ محمّد تقيّ عليه‌السّلام‌ پرسيدم‌ راجع‌ به‌ مردی که‌ حِجّة‌ الإسلام‌ خود را انجام‌ داده‌ بود متمتّعاً با عمره‌، يعنی حجّ تمتّع‌ بجای آورده‌ بود، و خداوند وی را کمک‌ نموده‌ بود تا اينکه‌ آنها را صحيحاً بجای آورد؛ و پس‌ از آن‌ به‌ مدينه‌ آمده‌ بود و زيارت‌ رسول‌ اکرم‌ صلّیاللَه‌ عليه‌ و آله‌ وسلّم‌ را بجای آورده‌ بود، و سپس‌ با معرفت‌ به‌ حقّ تو و به‌ اينکه‌ تو حجّت‌ خداوند در روی زمين‌ هستی و درِ خدا میباشی که‌ بايد از آن‌ در وارد شد، به‌سوی تو آمده‌ بود و تو را زيارت‌ نموده‌ و بر تو سلام‌ داده‌ بود. و پس‌ از آن‌ به‌سوی حضرت‌ أبا عبداللَه‌ الحسين‌ صلوات‌اللَه‌ عليه‌ آمده‌ و بر آنحضرت‌ سلام‌ داده‌، و سپس‌ به‌ بغداد رفته‌ و بر حضرت‌ أبوالحسن‌ موسی عليه‌السّلام‌ سلام‌ داده‌ و زيارت‌ نموده‌، و پس‌ از آن‌ به‌ سوی شهر خود مراجعت‌ نموده‌ است‌. اينک‌ که‌ موسم‌ حجّ فرا رسيده‌ است‌، او متمکن‌ از حجّ ميباشد، بفرمائيد: برای او با اين‌ کيفيّتی که‌ ذکر شد که‌ حِجّة‌ الاسلام‌ خود را انجام‌ داده‌ است‌، آيا باز حجّ بيت‌اللَه‌ الحرام‌ برای او أفضل‌ است‌، يا اينکه‌ به‌ سوی خراسان‌ برود و بر پدرت‌ عليّ بن‌ موسی عليهماالسّلام‌ سلام‌ کند؟!

مجموعه صوت سخنرانی‌های علامه طهرانی پیرامون ترجمه و شرح مختصر دعای ابوحمزه ثمالی امام سجاد علیه السلام، که در شب‌های ماه مبارک رمضان

مجموعه ویدئو سخنرانی های شرح دعای ابوحمزه ثمالی در ایام ماه مبارک رمضان – آیت الله طهرانی

مجموعۀ صوت نفیس «شرح فقراتی از دعای ابوحمزۀ ثمالی» سخنرانی‌های حضرت علامه آیة‌اللَه حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی قدّس‌اللَه‌سرّه پیرامون «شرح دعای ابوحمزۀ ثمالی» می‌باشد که در هنگام اقامت در طهران در یکی از سالها، در شب‌های ماه مبارک رمضان در مسجد قائم ایراد فرمودند.
از آنجا که در میان ادعیۀ حضرات معصومین علیهم‌السلام شاید بتوان گفت که دعایی به جامعیت دعای ابوحمزۀ ثمالی از حضرت سجّاد علیه‌السلام که حاوی نکاتی بس دقیق و عمیق در ارائه و تبیین وضعیت و اوصاف بندگان و ربط آنها با پروردگار عالمیان یافت نمی‌شود، ایشان اقدام به ترجمه و شرح مختصری برای برخی اخوان ایمانی خویش نموده و با بیانی شیوا و سلیس پرده از برخی حقایق نشکفتۀ این دعای شریف، و رموز معرفت به توحید حضرت حق، و اسرار سلوک الی اللَه برداشته و مجموعه ای ذی‌قیمت برای جویندگان راه حق و پویندگان سبیل حقیقت و مشتاقان لقاء پروردگار بر جای گذاشتند.
البته این مجموعه، شرح و تفسیر تمام فقرات دعای ابوحمزه ثمالی نیست، بلکه صرفاً شرح فقراتی است که توسط فرزند ایشان ضبط شده است؛ که باقی فقرات یا ضبط نشده و یا از سرانجام آن اطلاعی در دست نیست.

 

https://maktabevahy.org/media/image/album/7/%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81

 

منزلت ابوحمزۀ ثُمالی. معنای مکر و عقوبت پروردگار برای ادب‌کردن انسان. معنای ادب و اهمّیت آن در راه سیر و سلوک. رعایت ادب در توصیف پروردگار و مناجات با خدا. حکایتی از آیة اللَه سیّد جمال‌الدّین گلپایگانی در آداب مناجات با خدا. نجات و سعادت انسان به وسیلۀ اعتراف به کوتاهی و اشتباه. لزوم مناجات با خدا طبق اقتضای حال سلوکی فعلی. شرح مصائب آقا سیّد جمال‌ُالدّین گلپایگانی. کسی که عرفان ندارد نه دنیا دارد نه آخرت!. اقسام ابتلائات سالکین. قسم اول: تأدیب بر اساس عقوبت. قسم دوم: تأدیب به لطف. تأدیب به لطف از اسرار شریعت و سلوک. حکایت مرحوم حاج هادی ابهری از ژاندارم خودبین. معنای مکر و خدعۀ خداوند. معنای استدراج. خدعۀ مردم به خدا، در اصل خدعۀ به خودشان است. خیری نیست مگر از جانب خدا. نه محسن بی‌نیاز از رحمت است و نه گنهکار خارج از قدرت خدا. معنای «یا رب!». وصول به معرفت خدا به وسیلۀ خود خدا

مجموعه ویدئو سخنرانی های شرح دعای ابوحمزه ثمالی در ایام ماه مبارک رمضان – آیت الله طهرانی

شهادت امیرالمومنین علیه السلام و وقائع مرتبط با آن

شهادت امیرالمومنین علیه السلام و مواعظ آن حضرت

هویت و كیان مكتب تشیع تسلیم و انقیاد مطلق از امام معصوم علیه السّلام است؛ به نحوى كه انسان هیچ وجودى و اثرى را در قبال وجود و آثار او مدّ نظر قرار ندهد و ولایت و اراده او را در جمیع شوائب وجود و حیات بر سلیقه و اختیار خود ترجیح دهد و از هر فرصتى جهت تحكیم پیوند و علقه بین خود و امام خود بهره ببرد چرا كه آنان اسوه حسنه می‌باشند و یگانه راه رسیدن به سر منزل هدایت. مرحوم علامه آیةاللَه حاج سید محمّد حسین حسینی طهرانی (رضوان اللَه علیه) در مجلد سوم و چهارم كتاب معاد شناسی درباره خصوصیات امیرالمومنین می نویسند:

دیدن‌ أمیرالمؤمنین‌ رسول‌ خدا را در رؤیا در شب‌ شهادت‌

در «نهج‌ البلاغة‌» وارد است‌: وَ قَالَ عَلَیهِ السَّلَامُ فِی سُحْرَةِ 1 الْیوْمِ الَّذِی ضُرِبَ فِیهِ:

مَلَكتْنِی عَینِی وَ أَنَا جَالِسٌ فَسَنَحَ لِی رَسُولُ اللَه صَلَّی اللَه عَلَیهِ وَ ءَالِهِ، فَقُلْتُ: یا رَسُولَ اللَه! مَاذَا لَقِیتُ مِنْ أُمَّتِك مِنْ الاوَدِ وَاللَدَدِ!

فَقَالَ: ادْعُ عَلَیهِمْ، فَقُلْتُ أَبْدَلَنِی اللَه بِهِمْ خَیرًا مِنْهُمْ وَ أَبْدَلَهُمْ بِی شَرًّا لَهُمْ مِنِّی2

«حضرت‌ أمیرالمؤمنین‌ علیه‌ السّلام‌ در سحرگاه‌ همان‌ روزی كه‌ ضربت‌ خوردند، فرمودند: من‌ در حالیكه‌ نشسته‌ بودم‌ چرت‌ و پینگی چشمان‌ مرا گرفت‌ و در آن‌ حال‌ رسول‌ خدا صلّی اللَه‌ علیه‌ وآله‌ وسلّم‌ بر من‌ ظاهر شد و من‌ عرض‌ كردم‌: ای رسول‌ خدا! چیست‌ این‌ مصیبتی كه‌ به‌ من‌ در اثر انحراف‌ و عداوت‌ امّت‌ تو به‌ من‌ رسیده‌ است‌؟

رسول‌ اللَه‌ فرمودند: آنها را نفرین‌ كن‌! من‌ دعا كردم‌ خداوند به‌ عوض‌ آنها ملاقات‌ و زیارت‌ خوبان‌ را نصیب‌ من‌ گرداند، و به‌ عوض‌ من‌ بر آنان‌ بدان‌ را مسلّط‌ فرماید.»

  1. «سُحرة‌» به‌ ضمّ سین‌ و سكون‌ حاء، آخرین‌ وقت‌ سحر را از شب‌ گویند و سحر اعمّ است‌ و زمان‌ قبل‌ از طلوع‌ فجر صادق‌ را سحر گویند . و «أوَد» به‌ معنای اعوجاج‌ و انحراف‌ و كجی است‌ . و «لَدَد» به‌ معنای عداوت‌ و دشمنی است‌ . و سید رضی گفته‌ است‌: استعمال‌ این‌ دو لفظ‌ برای رسانیدن‌ این‌ معانی از فصیح‌ترین‌ كلمات‌ است‌ .
  2. «نهج‌ البلاغة‌» خطبۀ ٦٨ از طبع‌ عبده‌ ـ مصر، ج‌ ١، ص‌ ١١٨؛ و از شرح‌ ابن‌ أبی الحدید ـ ٢٠جلدی، جلد ٦، ص‌ ١١٢؛ و در اینجا ابن‌ أبی الحدید مفصّلاً داستان‌ شهادت‌ آن‌ حضرت‌ را شرح‌ داده‌ است‌ .

شرح حالات حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السّلام در شب نوزدهم

  • ابن اثیر جزرى گوید با سلسله اسناد خود از عثمان بن صُهَیْب، از پدرش که قال: قال علِىٌّ: قالَ لِى رَسولُ اللَه صلّى اللَه علیه و آله و سلّم:” مَن أشقَى الأوَّلینَ؟“ قُلتُ: عاقِرُ النّاقَة. قالَ: ”صَدَقتَ.“ قالَ:”فَمَنْ اشْقَى الآخِرینَ؟“ قُلتُ: لا عِلمَ لى یا رَسولَ اللَه. قالَ: ”الّذى یَضرِبُکَ عَلی هذا“! و أشارَ بیَدِهِ إلى یافوُخِهِ .و کان یقولُ: وَدِدتُ أنَّهُ قَدِ انبَعَثَ أشقاکُم فَخَضَبَ هَذِه مِن هَذِهِ. یعنى لِحیَتَه مِن دمِ رأسِهِ. 1

  • صهیب از أمیرالمؤمنین علیه‌السّلام روایت مى‌کند که رسول خدا صلّى اللَه علیه و آله و سلّم به من فرمود:”شقى ترین از پیشینیان کیست؟“ گفتم: پى کننده شتر صالح. فرمود: ”راست گفتى.“ سپس فرمود: ”شقى ترین از پسینیان کیست؟“ گفتم: نمی‌دانم اى رسول خدا. فرمود: ”آن کسى که بر اینجا شمشیر بزند.“ و اشاره کردند به استخوان سر أمیرالمؤمنین علیه‌السّلام.

  • و آن حضرت بعضى از اوقات مى‌فرمود: دوست دارم که شقى ترین شما برانگیخته گردد و این را از این خضاب کند. یعنى ریش مبارکش را از خون سرش.

شرح حالات حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السّلام در شب نوزدهم

شرح حالات امیرالمؤمنین علیه‌السلام در روز بیستم ماه مبارک رمضان

«در این روز دور خانه أمیرالمؤمنین خیلى جمع شدند. خبر ضربت خوردن آن حضرت به اطراف و اکناف از کوفه رسیده و شیعیان شهرها و بلاد و قصبات به کوفه روى آور مى‌شوند و همه یکسره دورخانه أمیرالمؤمنین، و دو تقاضا دارند: یکى ملاقات أمیرالمؤمنین، و دیگر کشتن ابن ملجم. فریاد مى‌زنند: بدهید به دست ما، ما انتقام بگیریم!

و ابن ملجم به دستور أمیرالمؤمنین در گوشه خانه بسته شده است و حضرت اجازه نداده‌اند او را بکشند وقصاص کنند؛ فرموده‌اند:

”ای حسن جان! اگر من از این ضربت رهایى یافتم و بهبود حاصل شد، خودم مى‌دانم و او، اگربخواهم قصاص مى‌کنم و اگر بخواهم عفو مى‌کنم، و البتّه عفو مى‌کنم؛ و اگر از اینضربت به عالم آخرت رحلت کردم تو ولى دم من هستى، مى‌خواهى قصاص کنى مى‌خواهى عفوکنى، و خدا عفو کنندگان را دوست دارد.“ 1

لذا در زمان حیات أمیرالمؤمنین کسى جرأت ندارد ابن ملجم را بکشد؛ آن حضرت اجازه نداده. مردم هم جمع شدند فریاد مى‌زنند که ابن ملجم را مى‌خواهند. حضرت امام حسن علیه‌السّلام درب را باز کرد و چندین مرتبه پیغام أمیرالمؤمنین را به مردم رساند، و مردم فهمیدند که ابن ملجم تا زمانى که أمیرالمؤمنین حیات دارد کشته نمى‌شود؛ ولى مى‌خواهند ملاقات کنند.

درب خانه أمیرالمؤمنین تادیروز باز بود و مردم هر کس که مى‌خواست آزادانه مى‌آمد و حضرت را ملاقات مى‌کرد،ولى از امروز صبح دیگر در بسته شد و حضرت اجازه ملاقات نمى‌دادند. حال حضرت ساعت به ساعت سنگین‌تر مى‌شد و تحمّل ملاقات نداشتند.

أصبغ بن نُباته مى‌گوید: با حارث همدانى وسُویدِ بنِ غَفَلة و جماعتى دیگر از اصحاب دور خانه أمیرالمؤمنین جمع بودیم و مى‌خواستیم اجازه بگیریم و یک بار دیگر أمیرالمؤمنین را ببینیم. (اینها از اصحاب بزرگ أمیرالمؤمنین هستند؛ أصبغ بن نُباته از شیعیان خالص و از روات احادیث و از فقها است.) یک مرتبه دیدیم صداى شیون از میان خانه أمیرالمؤمنین بلند شد. مردمى که بیرون درب بودند آنها هم همه صدا به شیون و ناله بلند کرده بودند.

حضرت امام حسن علیه‌السّلام درب را باز کرد، گفت: ”اى مردم متفرّق شوید! پدرم حال ملاقات ندارد و دیگر اجازه ملاقات ندارید، خدا شما را رحمت کند، متفرّق شوید.“ همه مردم رفتند ولى من نرفتم.یک ساعت درنگ کردم، صداى گریه و ناله بلند شد، من هم بلند گریه کرده بودم.