كتاب الروح المجرد – في ذكرى السيد هاشم الحداد

في تأبين الموحّد العظيم والعارف الكبير الحاج السيّد هاشم الموسوي الحدّاد أفاض الله علينا من بركات تربته، من أقدم وأفضل تلامذة الأخلاقي الكبير العارف بالله وبأمر الله آية الله العظمى الحاج السيد علي القاضي الطباطبائي التبريزي نفعنا الله والمسلمين من بركات علومه.
وقد ذكر في هذا الكتاب كيفيّة تشرف سماحة العلاّمة آية الله مُدّ ظلّه بالحضور في محضر سماحة الحدّاد، وعن كيفيّة حياته وسيرته العملية وحالاته ومقاماته التوحيديّة وأحوال تلامذته. وتطرّق ضمن بيان أسفار سماحته إلى ذكر المباحث التوحيديّة الدقيقة، والسلوك إلى الله، ولزوم متابعة الاُستاذ، وإلى الدفاع عن العرفان والعرفاء بالله، وإلى ردّ التهم غير اللائقة التي وُجهت إلى محيي الدين ابن عربي، وإلى معنى وحدة الوجود و…

كتاب الروح المجرد – في ذكرى السيد هاشم الحداد

 

إن أصل هذه الأوامر هو من المرحوم العلامة آية الله السيد محمد الحسين الحسيني الطهراني أفاض الله علينا من بركات تربته، حيث تفضل بها في أحد الجلسات الخاصة مع رفقائه نقلاً عن آية الحق المرحوم الحاج الميرزا علي القاضي الطباطبائي من الرسالة الخطية

توصيات السيد علي القاضي في أشهر رجب و شعبان ورمضان

معالم حكومة صاحب الزمان

لماذا نحن منتظرون لظهور الإمام؟ وفي أيّ شيء تتجلّى حقيقة ذاك الظهور؟ فهل ظهوره يعني الظهور الظاهريّ؟ أم أنّها تتمثّل في شيء آخر؟ أسئلة طرحها وأجاب عنها سماحة آية الله السيّد محمّد محسن الحسينيّ الطهراني قدس سره في محاضرته التي ألقاها باللغة الفارسيّة، في الخامس عشر من شعبان عام 1430 هـ، وبيّن فيها الأهداف التي سعى إليها الأنبياء والأئمّة في حركاتهم وستحقّقها حكومة صاحب الزمان عليه السلام، مقارناً ذلك بأهداف سائر الحكومات وأدواتها.

معالم حكومة صاحب الزمان

نبذة مختصرة حول العارف الكامل و السالك الواصل، الحكيم والمفسر الكبير سماحة العلامة آية الله الحاج السيد محمد حسين الطباطبائي قدس سره، صاحب تفسير الميزان، وفقيد العلم والعرفان والتزكية والأخلاق،مربّي طلّاب أنوار المعرفة، الأستاذ الّذي لا بديل له، العلّامة بلا نظير (أفاض الله علينا من بركات تربته الشريفة).

العلامة آية الله السيد محمد حسين الطباطبائي قدس سره

ولادة العلامة الطباطبائي و وفاته

الولادة: ولد العلامة الطباطبائي في 29 ذي الحجة 1321 هـ ق، في مدينة شاد آباد، في محافظة تبريز في إيران.

وفاته: توفي العلامة الطباطبائي في يوم 18 من شهر محرم الحرام 1402 هـ ق، في مدينة قم المقدسة، و دفن إلى جوار السيدة فاطمة المعصومة عليها السلام.

أستاذ العلامة الطباطبائي في السير و السلوك و العرفان

لقد تتلمذ العلامة الطباطبائي المعارف الإلهيّة و الأخلاق و فقه الحديث عند آية الحق والعارف الذي لا بديل له : سماحة آية الله الحاجّ السيّد علي القاضي الطباطبائي قدس سره، و قد تربّى على يدي هذا الاستاذ الكامل في السير و السلوك و المجاهدات النفسانيّة و الرياضات الشرعيّة.

وكان العلامة الطباطبائي يقول عن أستاذه السيد علي القاضي:

إنَّ كلّ ما عندنا هو من المرحوم القاضي.

كما يقول العلامة الطهراني (وهو التلميذ الأبرز للعلامةالطباطبائي) :

لقد كان استاذنا [العلامة الطباطبائي] يحمل في قلبه عشقاً شديداً لُاستاذه، و حقّاً كان يرى نفسه صغيراً أمامه؛ و يلمس في سيماء المرحوم القاضي عالماً من العظمة و البهاء و أسرار التوحيد و الملكات و المقامات.
في أحد الأيّام قدّمت له عطراً، فحمله بيده، و قال بعد تأمّل: لقد رحل استاذنا المرحوم القاضي منذ سنتين؛ و منذ ذلك الحين لم أتطيّب حتّى الآن. و إلى الفترة الأخيرة أيضاً كنت كلّما قدّمت له عطراً؛ كان يفلقه و يضعه في جيبه. و لم أره قد تعطّر، رغم انقضاء أكثر من 36 سنة على وفاة استاذه.
و المدهش تساوي عمر العلّامة مع استاذه القاضي؛ فقد عاش كلّ منهما 81 سنة.

جامعية العلامة الطباطبائي

لقد كان العلامة الطباطبائي تجسيدا للحياء، مثله مثل معصوم من المعصومين! كان كتلة من الحياء! إذا اراد الإنسان أن يعرف الأئمّة، و أن يفهم كيف كان مقام الإمام، فعليه أن ينظر إليه فهو آية!

نعم؛ لقد كان آية عظيمة! ليس فقط من ناحية الجامعيّة و الشموليّة بالنسبة لسائر العلوم و إحاطته بالمعقول و المنقول، بل من ناحية التوحيد و المعارف الإلهيّة و الواردات القلبيّة و المكاشفات التوحيديّة و المشاهدات الإلهيّة القدسيّة و مقام التمكين و استقرار الجلوات الذاتيّة في جميع عوالم النفس و زواياها.

محاضرات شرح دعاء أبي حمزة الثمالي

وهي شرح فقرة: “من أين لي الخير يا رب ولا يوجد إلا من عندك”، وقد أشار فيها سماحة آيه الله السيد محمد محسن الحسيني الطهراني قدس سره تعالى في كلامه أنه لا ينبغي للإنسان أن ينسب الخير الصادر عنه إلى نفسه، إذ لا نعمة ولا خير إلا من الله تعالى وحده؛ لأنه هو صاحب الفيض والعطاء المطلق ذاتاً وحقيقة. كما تطرق إلى التمييز بين مدرسة الأنبياء والأولياء وبين مدرسة غيرهم، فذكر أن هم الأنبياء والأولياء قيادة المجتمع إلى المبدأ المفيض الذي لا يصدر الخير إلا عنه، بخلاف غيرهم ممن لا سعي لهم الا دعوة الأفراد إلى أنفسهم. وأكد على لزوم الحذر عن التفاخر والدعاوى والاحتراز عن هوى النفس والسعي إلى نيل مقام العبودية الصرفة والتوحيد الخالص.

إنّ النظرة الواقعيّة إلى عالم الوجود تختلف عن نظرتنا السطحيّة والبسيطة، فرغم عظمة مقام الإمام والمعاجز التي تصدر منه، إلّا أنّه يقول: وَ مَا أَنَا يَا رَبِّ وَ مَا خَطَرِي‏ !! فما هو السرّ في ذلك؟ وهل يقولها الإمام تواضعًا وتمثيلًا؟ أم أنّه يكشف عن حقيقة وجوديّةٍ تخفى علينا؟ تعرّض سماحة آية الله السيّد محمد محسن الطهراني في محاضرته الأولى في شرح دعاء أبي حمزة الثمالي إلى هذه الأسئلة مبيّنًا مقام الإمام عليه السلام في قبال الله عزّ وجل.

محاضرات شرح دعاء أبي حمزة الثمالي

تفسیر آیه شریفه: یرفع اللَه الذین امنوا و الذین اوتوا العلم درجات

  • قسمتی تفسیر آیه شریفه: یرفع اللَه الذین امنوا و الذین اوتوا العلم درجات
  • (يَرْفَعِ اللَه الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ)1. معنای این آیه این است كه خدا كسانی كه ایمان آورده‌اند و ما را باور كرده‌اند، یعنی وجود عالم غیب را باور كرده‌اند، وجود عوالم ربوبی را باور كرده‌اند و به این باور پایبند شده‌اند. چون انسان ممكن است یك شیئی را باور كند ولی پایبند نباشد. پایبند شدن یك توفیق دیگری غیر از باور كردن می‌خواهد. الآن ما همه مرگ را باور می‌كنیم، و یقین هم داریم، و در هر جلسه فاتحه‌ای كه شركت كنیم، می‌دانیم فردا هم در همین جلسه برای ما شركت می‌كنند. این را همه می‌دانیم، ولی تا چه حد به این باورمان پایبند هستیم؟! چقدر؟! چند در صد به این باورمان، به این اعتقادمان و به این یقیمان پایبندیم؟
  •  لذا امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند كه من هیچ یقینی را مشكوك‌تر از مرگ ندیدم! در عین این‌كه همه نسبت به این قضیه یقین دارند، ولی معامله‌ای كه با آن می‌كنند، معامله یك امر مشكوك است. آدم نسبت به یك امر مشكوك چندان توجّهی نمی‌كند، به امر احتمال رد می‌كند و اعتنا نمی‌كند، ترتیب اثر نمی‌دهد.
  •  در آیه می‌فرماید كسانی كه ایمان آورده‌اند به ما و ما را باور كرده‌اند، ما اینها را به مراتبِ مختلف علم و معرفت می‌رسانیم. آمنوا و (أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ). ما درجات مختلفی برای اینها قرار می‌دهیم و خدا این را انجام می‌دهد، لذا این مسئله را به خودش نسبت می‌دهد: (يَرْفَعِ اللَه) خدا بالا می‌برد. هركسی را به درجاتی از علم و فهم و بصیرت و آگاهی نسبت به حقایق و اسرار و رموز عالم وجود بالا می‌برد.
  •  خب مشخّص است كه برای ترفیع دو چیز لازم است. اوّل ابزار لازم، دوم استعداد انسان و آمادگی انسان برای این مسئله. این دو قضیه لازم است كه در اینجا محقّق بشود و شخص بتواند به مراتب و درجات برسد.
  •  لذا ما در زمان ائمّه علیهم‌السلام به وضوح این مطلب را می‌دیدیم و مشاهده می‌كردیم كه چطوردر میان اصحاب ائمّه علیهم السلام مراتب مختلفی وجود دارد. در اصحاب پیغمبر مراتب مختلفی وجود داشت. یكی مانند اباذر می‌شود، یكی مانند مقداد می‌شود، یكی مانند اویس می‌شود یكی مانند سلمان می‌شود، یكی مانند عمّار می‌شود. این‌طور نبود كه همه در یك مرتبه باشند. مراتب مختلف، یك امر طبیعی است كه در هر زمانی برای افراد وجود داشته و ما این اختلاف را مشاهده می‌كنیم و این اختلاف گاهی اوقات اختلاف عمیق و اختلاف خیلی ریشه‌ای می‌شود، نه اختلاف سرسری و اختلاف عادی!
  • اقامه نماز مغرب و عشاء توسط مرحوم علامه طهرانی

دروس آیت الله سید محمد محسن حسینی طهرانی

قسمتی از دروس

دروس آیت الله سید محمد محسن حسینی طهرانی

حکمت به‌عنوان علت غایی خلقت انسان

 

  • مقدمه عبارت است از چکیدۀ مطالبی که مؤلِّف در صدد بیان آن است و هدف از تألیف مؤلَّف خود را در آنجا بیان می‌کند. لذا خیلی به‌جا است که انسان با اطلاع و آگاهی لازم وارد آن بحث شود، و به‌طور کلی چون مسائلی در حول و حوش حکمت دور می‌زند که چه‌بسا مخالفین، همین مطالب مرحوم ملاّصدرا در مقدمه را مستمسک برای اهداف و نیات خودشان قرار داده‌اند ـ گرچه در همین مطالبی که ایشان می‌فرمایند و هم‌چنین در طول بحث، ضد و نقیض کلام آنها مشهود می‌شود ـ لذا مناسب دیدم که بر حسب اجمال، اشاره‌ای به وضع مقدمه داشته باشیم و سپس به حقیقت و واقعیت علم فلسفه و نتیجه‌ای که بر آن مترتب می‌شود بپردازیم.
  •  مرحوم صدرالمتألهین در این مقدمه به‌طور اجمال، واقعیت فلسفه و حکمت را به‌عنوان علت غایی برای ایجاد نفس و ایجاد نوع آدمی بیان می‌کند؛ یعنی انسان به‌واسطۀ استکمال نفس، به رتبۀ اعطاء حکمت می‌رسد، که خداوند در آیۀ قرآن از آن به «خیر

جلسه ۱: مقدمه مؤلف – تعریف حکمت و مراتب ادراک حقیقت

3

  • کثیر» تعبیر آورده است: ﴿وَمَن يُؤۡتَ ٱلۡحِكۡمَةَ فَقَدۡ أُوتِيَ خَيۡرٗا كَثِيرٗا﴾.1
  •  

    حکمت یعنی اطلاع بر حقیقت هستی

     

  •  تعبیرهای مختلفی برای حکمت و فلسفه ذکر کرده‌اند، اما آن تعبیری که ما می‌آوریم و تعبیر جامعی هم هست، این است: «حکمت عبارت است از اطلاع بر حقیقت هستی.» یعنی حقیقت هستی و وجود، برای انسان روشن و آشکار شود.
  •  آشکار شدن حقیقت هستی دو مرحله دارد:
  •  مرحلۀ اول: انکشاف این مسائل لدَی‌الذهن به‌واسطۀ فکر و ترتیب مقدمات از بدیهی به نظری است.
  •  مرحلۀ دوم: انکشاف باطنی است؛ یعنی انسان آنچه عقل و فکر می‌یابد، بالوجدان مشاهده کند.

سخنرانی‌های سلوک خانواده – سخنرانی‌های مخدرات آیت الله طهرانی

لزوم صداقت وخلوص نیت در راه سیرو سلوک 1 – اختلاف و كدورت نفساني دو مؤمن از يكديگر منجر به عدم قبولي عبادات آنها مي‌شود. 2 – اختلاف و كدورت نفساني دو مؤمن نه تنها به حق آنها ضرر مي‌رساند بلكه در ملكوت ساير افراد هم تأثير سوء مي‌گذارد. 3– جنبه ظاهر و جنبه باطن عبادت. 4– مرحوم آیت اللَه انصاري همدانی رضوان اللَه عليه مي‌فرمودند: من از چايي كه در يك منزل مي‌نوشم مي‌فهمم كه خانم آن منزل از آمدن من در آن منزل راضي هست يا نيست. 5– ملكوت عبادات و جنبة ربطي عبادات به كيفيت نيّت انسان بر مي‌گردد. 6 – دستور مرحوم علامه طهراني به استاد طهراني مبني بر بيان مطالب به صورت كلي. 7 قدم اول سالک راه خدا ، داشتن نیّت صادق و خالص در مقصد وهدف خویش می باشد. 8 حكايت برخورد اميركبير با قاضي‌القضاة طهران كه در قضاوتش به اشخاص نظر داشت نه به حقّ. 9 – صداقت علامه طهراني رضوان اللَه عليه در عدم تبعيض بين رفقا و فرزندانشان مشهود بود. 10 – مقايسه‌اي ميان صداقت و استقامت اميرالمؤمنين عليه السلام در جنگ‌ها با عملكرد ساير خلفا.

سخنرانی‌های سلوک خانواده – سخنرانی‌های مخدرات آیت الله طهرانی

اختصاص ملكیت حقیقى به پروردگار متعال و ائمه معصومین علیهم السلام‏

تأكيد بر حفظ هويّت و اصالت‌هاي اسلامي، شرح فقره: قلت يا ابا عبداللَه: ما حقيقة العبودية …حیث أمَرهم اللَه به، 1 – بر اساس سنت پيغمبر اكرم صلی اللَه علیه وآله وسلم خطيب و شخصي كه مسائل اخلاقي و اسلامي را مطرح مي‌كند بايد بر روي منبر به سخنراني بپردازد نه در پشت تريبون. 2 – اگر نماز بر اساس شرايطي كه در سنّت و شرع آمده اقامه شود تأثيرات بسيار عميقي بر روح و جان افراد خواهد گذاشت. 3 – ائمه هدي عليهم السلام مسلمانان را به سمت تعالي و رشد و تفوّق علمي بر ساير ملل دعوت مي‌كنند. 4 – قرون وسطي آشكار كننده انحطاط فرهنگي و تمدني غرب. 5 – در جامعه اسلامي عمران و آبادي و رسيدگي به مسائل فرهنگي و اجتماعي كه حيات جامعه متوقف بر آنست از مراتب ايمان بشمار مي‌رود. 6 – تأكيد بي حد و حصر دستورات اسلامي بر رعايت نظافت و مسائل بهداشتي در تمام ابعاد زندگي. 7 – ذكر قضيه‌اي از علّامه طهراني در اهميّت اقامۀ نماز در اول وقت. 8 – در جامعه اسلامي ميان اموري كه به فرهنگ و اصالت اسلامي خدشه وارد مي كند و اموري كه هويّت اسلامي و انساني افراد را تقويت مي‌كند بايد فرق گذاشته شود. 9 – مقتضاي عمل به دستورات اسلام و دين اينست كه مرد قيموميّت بر زن خود داشته و هر چه موجب سلب اين قيموميّت بشود جلوي آن را بگيرد. 10 – قرار گرفتن زندگي زناشويي در چهارچوب قوانين اسلام مستلزم بقاء نظام خانواده مي‌شود. 11 – زني كه بدون اجازۀ شوهرش به زيارت ائمه عليهم السلام برود اين زيارت براي او معصیت شمرده مي‌شود. 12 – اطاعت زن از شوهر در مسائل خلاف شرع از ترك واجبات تا ارتكاب محرمات حرام مي‌باشد. 13 – نظر و ديدگاه انسان نسبت به اموال خويش بايد نظر وكالتي و امانتي باشد نه نظر و ديدگاه استقلالي. 14 – حكايت مرحوم انصاري در ارتباط با خيانت نسبت به امانت.

اختصاص ملكیت حقیقى به پروردگار متعال و ائمه معصومین علیهم السلام‏

اهمیت نام ‌گذارى فرزندان در اسلام

اهميت تسميه و اسم‌گذاري  اسلام. شرح فقره: قلت يا ابا عبداللَه ما حقيقة العبودية …و لا يدبِّر العبد لنفسه تدبيراً. 1 يكي از حقوقي را كه فرزندان نسبت به والدين دارند مسأله اسم‌گذاري و تسميه مي باشد 2 كيفيت پيدايش اسامي در ملل و جوامع مختلف 3 غني‌ترين زبان‌ها داراي چه ويژگي‌هايي مي‌باشند؟ 4 هر يك از اسماء و صفات پروردگار، دلالت بر ظهور و جلوۀ خاصي از تجليات و حقائق، در وجود حضرت حق مي‌كند 5 اشتباه برخي از فلاسفه و حكماء در قائل بودن به عدم فرق بين اسامي پروردگار از نقطه نظر انتساب به پروردگار 6 تفسير آيه شريفه: ولله الاسماء الحسني فادعوه بها 7 اهميت دقت و توجه به معنا در هنگام اسم‌گذاري فرزندان 8 چرا امام حسين عليه السلام همۀ فرزندان خود را به نام علي تسميه‌گذاري كردند؟ 9 ذكر حكايتي مبني بر پاسخ متقن فردي به يكي از اهل تسنن بر اساس حديث «اِنّ اصحابي كالنّجوم» 10 سعي و تلاش بليغ معاويه در محو كردن اسم علي ابن ابي‌طالب و فضائل او از اذهان مردم 11 مراسم بزرگداشت و تجديد خاطره و احياء ذكر، اختصاص به ائمه معصومين عليهم السلام دارد 12 توضيحی راجع به فرمايش امام صادق عليه السلام: رحم اللَه مَنْ أحيي ذكرنا

کتاب «رساله نکاحیه

کتاب «رساله نکاحیه» اثر ذی‌قیمت حضرت علامه آیة الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی قدس سره است. در این کتاب با توجه به آیه (و لایقتلن اولادهن) مسأله کنترل جمعیت از دیدگاه قرآن و اسلام مورد تحلیل واقع شده و با بیان اینکه کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین است از توطئه‌ها و سیاست‌های مزوّرانۀ استکبار در جهت کاهشِ قوّت مسلمین که با بهانه تنظیم خانواده و کنترل جمعیت و با عناوين واهىِ «اقتصاد و زيبائى شهر و زندگانى راحت و مرفّه» هستى مسلمین را به باد فنا می‌دهند، پرده برداشته‌ شده است.
اهم عناوین مندرج:
• سرّ حرمت انتحار و خودکشی
• وظيفه دولت اسلام در فراهم كردن تسهيلات ازدواج
• تنها عامل مشكلات مردم، سلطۀ غرب است نه اقتصاد
• آمار مساعدت‌هاى سازمان‌هاى بين المللى و غرض اصلی آنها
• کتمانِ عوارض و خطرات بستن لوله‏‌ها توسط برخی
• تأكيد و ترغيب اسلام بر كثرت اولاد در همه ‌زمانها بوده نه فقط در زمان رفاه مسلمین
• فوائد حامله شدن زنان و مضرات بي‌شمار نازائى
• ضدّيت فلسفه اسلام و روح ايمان با كاهش جمعيت
• عدم رجوع به رأى فقهاء حتى فتواى رهبر كبير انقلاب
• مخالفت مجامع علمیِ اهل سنت با طرح تحدید نسل
• در موضوعات مستنبطه مثل (عقيم شدن در صورت بستن لوله)، تشخيص با فقيه است نه عرف!

کتاب شریف «رسالۀ سیر و سلوک

  •